– Spis powszechny to nie jest po prostu "ustawowy obowiązek". To także wkład w rozwój Twojego miasta. Od danych gromadzonych we wpisie zależy np. to, jak dzielone będą unijne fundusze. Zatem do dzieła – liczymy się dla Polski, liczmy się dla Warszawy – zachęca prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
Narodowy Spis Powszechny 2021 jest przeprowadzany w terminie od 1 kwietnia do końca września 2021 r. Od początku spisu w Warszawie spisano 948 152 osoby i 435 596 mieszkań, co stanowi 52,8% wykazu osobowego oraz 43,1% wykazu mieszkaniowego. Zdecydowana większość dokonała tego samodzielnie przez internet. Ponad 82 tysiące skorzystało z pomocy rachmistrzów, natomiast 76 tysięcy wybrało infolinię.
Spis powszechny służy zebraniu informacji o liczbie ludności, strukturze demograficzno-społecznej i zawodowej, a także o stanie mieszkań i budynków. Pozyskane w ten sposób informacje są później wykorzystywane do opracowań, zestawień i analiz statystycznych. Na podstawie zebranych w spisie danych będą dzielone środki finansowe i podejmowane decyzje dotyczące dostosowania usług publicznych do potrzeb lokalnych społeczności – m.in. w zakresie infrastruktury i opieki zdrowotnej, edukacji przedszkolnej i szkolnej, działalności placówek bibliotecznych, transportu, uruchamiania programów wsparcia dla bezrobotnych, osób starszych czy wykluczonych cyfrowo.
Współcześnie spisy powszechne ludności są największym i jednym z najważniejszych badań demograficznych statystyki publicznej. Zgodnie z zaleceniami ONZ rządy poszczególnych państw są odpowiedzialne finansowo i organizacyjnie za dostarczanie oficjalnych i wiarygodnych danych przez statystykę publiczną.
Korzystają z nich regionalne organizacje statystyczne, przygotowując odpowiednie rekomendacje dla różnych kontynentów. Conference of European Statisticians jest odpowiedzialna za opracowanie rekomendacji dla przeprowadzenia spisów powszechnych ludności w krajach europejskich. Z kolei prace przygotowawcze i realizację spisów w krajach Unii Europejskiej koordynuje Eurostat, a podstawy prawne tych działań tworzą regulacje Parlamentu Europejskiego i regulacje parlamentów poszczególnych krajów członkowskich.Dodatkowo spis jest jedynym źródłem informacji dla niektórych mało licznych grup ludności (np. bezdomni, grupy narodowościowe i etniczne). Jest on także jedynym źródłem informacji o całej zbiorowości osób niepełnosprawnych.
W naszym kraju spisy są realizowane od wieków. Pierwszy został zatwierdzony w trakcie obrad Sejmu Czteroletniego w XVIII w. Od 1921 r. realizowany jest ze stałą częstotliwością. Na przestrzeni dziesięcioleci bez względu na sytuację polityczną i panujące warunki spisy dostarczały informacji o liczbie mieszkańców kraju i każdej miejscowości, ich charakterystyce demograficznej i warunkach mieszkaniowych.
Po odzyskaniu niepodległości i w okresie rozkwitu dwudziestolecia międzywojennego służyły zaplanowaniu działań umożliwiających odbudowę kraju, po II wojnie światowej pozwalały na ocenę skali strat wojennych, utraty ludności w wyniku działań okupacyjnych oraz zmiany granic i związanych z tym masowych przesiedleń. W kolejnych dziesięcioleciach pokazywały przemiany demograficzne w strukturze wiekowej mieszkańców, liczebności rodzin, wykształceniu, czy źródłach utrzymania i inwalidztwie włączonych do formularza spisowego w 1978 r. To spisy były źródłem informacji kreślącym portret naszego społeczeństwa przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i po kolejnych latach korzystania z funduszy europejskich. Zawsze liczyła się każda odpowiedź.
