Susza w lasach Polski jest zjawiskiem, które w ostatniej dekadzie nasiliło się znacząco, co naukowcy przypisują głównie zmianom klimatycznym. Według danych z Instytutu Badawczego Leśnictwa, coraz mniejsza ilość opadów oraz wzrost temperatur przyczyniają się do stopniowego wysychania gleb leśnych. Skutkuje to osłabieniem drzew, mniejszą regeneracją lasu oraz zwiększeniem podatności na szkodniki i choroby. W bieżącym tygodniu wydano alert o najwyższym stopniu zagrożenia pożarowego dla lasów w okolicy Warszawy, w tym Lasu Kabackiego.
Drzewa w obliczu stresu hydrolitycznego
Głównym problemem, z którym muszą mierzyć się lasy, jest chroniczny brak wody, co prowadzi do tzw. stresu hydrolitycznego drzew. Objawia się on m.in. żółknięciem i opadaniem liści, co jest szczególnie widoczne wśród gatunków takich jak buki czy dęby. Drzewa starają się przetrwać, ograniczając transpirację i redukując wzrost, co jednak długoterminowo osłabia ich kondycję i zmniejsza zdolności adaptacyjne.
W kontekście suszy niezwykle istotne staje się zwiększone ryzyko pożarów lasów. Suche podłoże i osłabione przez brak wody rośliny są łatwopalne, co w połączeniu z rosnącą liczbą gorących dni sprawia, że lasy stają się prawdziwymi „beczkami prochu”.
Jak zachowywać się w lesie podczas suszy?
Odpowiednie zachowanie w lesie podczas suszy jest kluczowe dla zapobiegania katastrofom ekologicznym, jakimi są pożary. Przede wszystkim, należy unikać rozpalania ognia w nieprzeznaczonych do tego miejscach. Nawet mała iskra może doprowadzić do wielkiego pożaru. Ponadto, warto ograniczać wizyty w lasach w godzinach największych upałów, co zmniejsza ryzyko przypadkowego wzniecenia ognia.
Jak zabezpieczyć las przed suszą?
Zmiana sposobów zarządzania lasami oraz edukacja społeczeństwa odgrywają kluczową rolę w adaptacji do nowych warunków. Leśnicy i naukowcy pracują nad metodami retencji wodnej i selekcjonowaniem gatunków drzew bardziej odpornych na suszę. Tylko zrozumienie i współpraca mogą zapewnić przetrwanie polskich lasów dla przyszłych pokoleń.
Program leśnej retencji, realizowany przez Lasy Państwowe, ma na celu zwiększenie zdolności lasów do zatrzymywania wody, co jest szczególnie istotne w obliczu coraz częstszych i intensywniejszych okresów suszy w Polsce. Realizacja tego zadania odbywa się poprzez różnorodne działania, takie jak budowa małych zbiorników retencyjnych, odtwarzanie mokradeł oraz rekultywacja strumieni i innych cieków wodnych.
Dodatkowo, w ramach programu prowadzone są prace związane z modyfikacją drzewostanów, tak aby były one bardziej odporne na brak wody i lepiej przystosowane do trudnych warunków. Obejmuje to selekcję gatunków drzew, które są w stanie lepiej radzić sobie w warunkach niedoboru wody, oraz zmiany w sposobach gospodarki leśnej, które zwiększają naturalną retencję wody w lesie. Należy bowiem pamiętać, że retencja leśna odpowiada za większość wody, która pozostaje w przyrodzie.
