– Warszawa to miasto, które rozwija się dla swoich mieszkańców i mieszkanek, dlatego ich głos jest dla nas kluczowy. Strategia rozwoju Warszawy 2040+ oraz plan ogólny to nasze wspólne zobowiązanie do budowania stolicy, która jest bezpieczna, przygotowana do zmian klimatu, otwarta na przyszłość i po prostu wygodna do życia – podkreśla Renata Kaznowska, zastępczyni prezydenta m. st. Warszawy.
Spotkania dyskusyjne, w których brali także udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, świata nauki i biznesu skupiały się na pokazaniu wstępnego układu celów strategicznych i kierunków działań, a także założeń polityki przestrzennej. Na tym etapie prac dyskusja koncentrowała się na wypracowaniu konsensusu co do fundamentalnych założeń rozwoju miasta.
Fundamenty Warszawy przyszłości
– Strategia jest dokumentem nadrzędnym nad wszystkimi innymi dokumentami, kreującymi zmiany w mieście. Definiuje, jak myślimy o rozwoju miasta – podkreśliła dr Paulina Nowicka-Karpińska, pełnomocniczka prezydenta m. st. Warszawy ds. strategii rozwoju miasta, prezentując założenia programowe strategii rozwoju Warszawy 2040+. Wskazała na pięć celów strategicznych:
– Odpowiedzialna wspólnota: budowanie miasta odpowiedzialnych i zaangażowanych mieszkańców, dbających o siebie, swoje otoczenie i dobro wspólne.
– Wygodna lokalność: tworzenie miasta bliskich odległości, z łatwym dostępem do usług, terenów zielonych i miejsc aktywności społecznej w pobliżu miejsca zamieszkania.
– Funkcjonalna przestrzeń: rozwój przestrzeni publicznych o charakterze dzielnicowym i lokalnym, budowa Nowego Centrum Warszawy, rozwój transportu publicznego, poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego i poprawa funkcjonalności węzłów przesiadkowych oraz rozwój błękitno-zielonej infrastruktury.
– Twórcze środowisko: wspieranie innowacyjności i kreatywności, przyciąganie talentów i inwestycji, upowszechnienie uczenia się przez całe życie i rozwój kompetencji przyszłości.
– Odporne miasto: zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom i odporności miasta na kryzysy, w tym wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego, środowiskowego, klimatycznego, zdrowotnego i socjalnego, a także budowa systemu ochrony ludności i obrony cywilnej, obejmującego schrony i miejsca schronienia.
W zakresie polityki przestrzennej strategia będzie koncentrowała się na poprawie dostępu do usług publicznych zwiększających komfort życia mieszkańców.
– Naszym zadaniem będzie przede wszystkim zwiększenie dostępności usług, które pozwalają nam codziennie funkcjonować. Im bliżej te usługi będą, tym mniejsze zapotrzebowanie na przemieszczanie się – zaznaczył Bartosz Rozbiewski, pełniący obowiązki dyrektora Biura Architektury i Planowania Przestrzennego. Planowana struktura miasta będzie rozwijana w oparciu o następujące założenia:
– Policentryczność – zakładająca budowę sieci równomiernie rozmieszczonych centrów, zapewniających wygodny dostęp do usług publicznych, rekreacji i usług komercyjnych;
– Hierarchiczność – uwzględniająca obszary o różnej randze i charakterze, np.: centrum ogólnomiejskie, bramy wielkomiejskie, centra dzielnicowe, centra lokalne;
– Wielofunkcyjność – obejmująca zróżnicowane pod względem funkcjonalnym obszary osadnicze, obszary gospodarcze, obszary przyrodnicze;
– Spójność – realizowana przy pomocy sieci przestrzeni publicznych o różnym charakterze, uwzględniającym ich rolę i położenie w strukturze miasta, łącząca wszystkie centra oraz obsługiwane przez nie obszary.
Głos mieszkańców kluczowy dla rozwoju miasta
Podczas spotkań dyskusyjnych 3, 14 i 16 grudnia br. mieszkanki i mieszkańcy Warszawy mieli okazję do bezpośredniego wyrażenia swoich opinii i oczekiwań wobec przyszłości miasta. Poruszyli szereg kwestii, które można pogrupować w kilka głównych obszarów tematycznych. Często dopytywali o bezpieczeństwo, w tym o dostępność schronów i miejsc schronienia. Zwracali uwagę na potrzebę uwzględnienia w strategii planów ewakuacji i systemów powiadamiania ludności, a także sposobów finansowania tych przedsięwzięć. Podkreślali, że miasto powinno być przyjazne i bezpieczne dla wszystkich mieszkańców, niezależnie od ich wieku, pochodzenia czy sprawności.
Innym ważnym tematem była polityka przestrzenna i rozwój miasta. Mieszkańcy pytali o strukturę sieci osadniczej, w tym o równomierne rozłożenie centrów lokalnych i dzielnicowych, a także o bramy wielkomiejskie. Dopytywali o kryteria wyznaczania tych stref, o spójność architektoniczną nowych osiedli i o ochronę zieleni osiedlowej. Wyrażali obawy o to, czy strategie rozwoju faktycznie przełożą się na konkretne działania i inwestycje, czy tylko pozostaną na papierze. Zwracali uwagę na potrzebę uwzględniania w planowaniu sytuacji własnościowych spółdzielni. Dyskutowali o tym, jak strategia ma się do planu ogólnego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, oraz o to, w jaki sposób decyzje podejmowane przez miasto będą kwalifikowane w ramach strategii.
Duże zainteresowanie budziły kwestie społeczne i mieszkaniowe. Mieszkańcy dopytywali o to, gdzie w strategii uwzględniona jest polityka mieszkaniowa, w tym budownictwo komunalne i spółdzielcze. Podkreślali potrzebę budowy mieszkań dostępnych dla zwykłych ludzi, a nie tylko luksusowych apartamentów. Mówili również o potrzebie wspierania budownictwa jednorodzinnego i uzupełniania istniejącej zabudowy, przy jednoczesnej ochronie terenów zielonych. Zwracali uwagę na brak spójności pomiędzy różnymi dokumentami planistycznymi i dokumentami programującymi rozwój, oraz potrzebę większej partycypacji społecznej w tych procesach. Podkreślali, że ważna jest dostępność do usług różnego rodzaju oraz ich standardy. Mieszkańcy pytali też o kwestie związane z dostępnością infrastruktury technicznej, transportu publicznego i rozwoju tras rowerowych.
Mieszkańcy Warszawy pytali również o kwestie demograficzne, w tym metodologię prognoz liczby ludności i sposób, w jaki wpływają one na planowanie rozwoju miasta, obawiając się niedoszacowania potrzeb. Zwracali również uwagę na kwestie spadku dzietności, migracje oraz integrację nowych mieszkańców, podkreślając konieczność włączania ich w życie miasta. Dodatkowo, dopytywali o związek między dostępnością mieszkań a decyzjami o posiadaniu dzieci.
Wątpliwości budziły możliwości sfinansowania ambitnych celów strategii w obliczu ograniczonych środków budżetowych. Osoby, które wzięły udział w dyskusji, podkreślały konieczność transparentności w zakresie finansowania poszczególnych celów i powiązania strategii z budżetem miasta. Pytano m. in. o źródła finansowania planowanych inwestycji, a także o możliwości pozyskiwania środków z partnerstw publiczno-prywatnych.
Spotkania dyskusyjne stanowiły platformę wymiany informacji i opinii, dając mieszkankom i mieszkańcom możliwość bezpośredniego wpływu na kształt strategii rozwoju Warszawy 2040+. Zebrane podczas spotkania uwagi zostaną wykorzystane do ulepszenia założeń programowych, natomiast bardziej szczegółowe postulaty będą analizowane na dalszym etapie prac nad dokumentem.
Dialog i współpraca
Prace na strategią rozwoju Warszawy 2040+ rozpoczęły się 4 lipca 2024 roku na mocy decyzji Rady m. st. Warszawy. Projekt dokumentu zostanie poddany konsultacjom społecznym we wrześniu 2025 roku.
