Przede wszystkim jednak znacznie zmniejszą zużycie prądu, z korzyścią dla budżetu miasta oraz dla środowiska naturalnego. Po ich montażu Warszawa prawie w całości stanie się miastem oświetlonym przez energooszczędne LEDy.
Najlepsi w Polsce, najwięksi w Europie
To już drugie tak duże zamówienie, obejmujące wyprodukowanie dla Warszawy aż kilkudziesięciu tysięcy sztuk LEDów. Oprawy o nazwie SAVA, których wygląd był konsultowany ze specjalistami z Biura Architektury, został zaprojektowane specjalnie z myślą o Warszawie. Dają bardzo wyraźne światło, które łatwo można ukierunkować, są estetyczne, trwałe oraz łatwe w obsłudze i utrzymaniu. Co szalenie istotne zużywają ok. 2/3 prądu mniej niż zwykłe oprawy sodowe.
Stolica od lat stawia na energooszczędne oświetlenie. Pierwsze bardziej kompleksowe programy inwestycyjne w tym zakresie to lata 2018-19. Obejmowały konkretne rodzaje oświetlenia, np. w tunelach, czy na masztach. Od tego czasu tempo robót cały czas rośnie. Ich kulminacja związana jest właśnie z SAVAmi, które od ubiegłego roku są montowane na głównych warszawskich ulicach. To zdecydowanie największy tego typu program inwestycyjny w Polsce, a prawdopodobnie również w całej Europie. To realna odpowiedź naszego miasta na kryzys energetyczny i szalejące ceny prądu, z których opanowaniem nie radzi sobie rząd.
– Tylko w zeszłym roku, prowadząc rozmaite działania związane z oszczędzaniem energii, udało nam się zmniejszyć zużycie prądu w całym organizmie jakim jest miasto stołeczne Warszawa o ok. 12 proc. Jednym z głównych elementów, który się na to złożył, była właśnie wymiana opraw na latarniach – mówił podczas konferencji wiceprezydent Warszawy Michał Olszewski.
W marcu Zarząd Dróg Miejskich otrzymał nagrodę główną w „Konkursie na Najlepiej Oświetloną Gminę i Miasto 2022 Roku i Najlepszą Inwestycję Oświetleniową 2022 Roku”. Tym samym tytuł najlepiej oświetlonej gminy i miasta 2022 r. przypadł Warszawie. Jednocześnie nagrodę specjalną, przyznawaną przez polską branżę oświetleniową, zdobyła polska firma LUG Light Factory z Zielonej Góry, która produkuje i dostarcza SAVY.
„Środa z SAVĄ” – postępy co tydzień
Od początku zeszłego roku co tydzień kilkaset kolejnych SAV pojawia się stołecznych drogach. Tempo montażu wynika przede wszystkim z tempa dostaw, kolejne partie opraw przyjeżdżają regularnie do Warszawy i niezwłocznie trafiają na ulice. Za przeprowadzenie procesu modernizacji odpowiada Zarząd Dróg Miejskich, który w każdą środę w ramach cyklu “Środa z SAVĄ” na bieżąco informuje szczegółowo o postępach prac. Dostępna jest “ledowa mapa Warszawy, cały czas bije też licznik pokazujący oszczędności energii, a tym samym oszczędności dla budżetu miasta.
W pierwszej kolejności SAVY pojawiają się właśnie ulicach na podlegających bezpośrednio ZDM, czyli drogach krajowych, wojewódzkich i powiatowych. Na ten moment na ponad 460 odcinkach takich dróg zamontowanych zostało już 32,8 tysiąca opraw w modelu SAVA. Do całkowitego zakończenia tego etapu pozostało już tylko zawieszenie ostatnich 3 tysięcy sztuk.
Na ulicach i innych terenach podległych ZDM łącznie znajduje się ok. 60 tysięcy źródeł światła. W tej chwili już aż 85% z nich, czyli 51 tysięcy, to właśnie LEDy. Za kilka miesięcy będzie to już 90%, w tym w większości SAVY. Do wymiany pozostaną wtedy praktycznie jedynie wybrane ulice zabytkowe, skwery lub inne podobne tereny, które wymagają bardziej indywidualnego podejścia.
Inwestycja, która się opłaca
Sprawna wymiana ok. 36 tysięcy starych i mało wydajnych opraw zapewni miastu co roku ponad 32 mln złotych oszczędności. To inwestycja, która się opłaca. Całkowity jednorazowy koszt zakupu opraw i ich wymiany to ok. 48 mln zł, w tej cenie jest również zakup specjalistycznego oprogramowania do zarządzania oświetleniem ulicznym. Oznacza to, że SAVY zwrócą się już po 1,5 roku, a następnie będą tylko i wyłącznie przynosić zysk. To oczywiście tylko szacunki. Faktyczne oszczędności zależą w dużej mierze od cen energii elektrycznej, a te stale rosną. Mniejsze zużycie prądu to też oczywiście zysk dla środowiska naturalnego. Do oświetlenia warszawskich ulic potrzeba mniej energii, więc przy jej produkcji wydzielanych jest mniej szkodliwych substancji.
Czas na dzielnice
Decyzją Rady Warszawy Zarządowi Dróg Miejskich powierzono kontynuowanie tego procesu również na mniejszych lokalnych ulicach w całej mieście. To drogi o kategorii gminnej, które na co dzień podlegają bezpośrednio poszczególnym urzędom dzielnic, a nie ZDM. To właściwa decyzja, bo ogólnomiejski zarządca dróg zyskał doświadczenie w tego rodzaju inwestycji. Rada Warszawy przekazała dodatkowe środki pozwalające na zakup kolejnej dużej partii LEDów. Przetarg został już rozstrzygnięty i 21 kwietnia została podpisana umowa z LUG Light Factory.
– Takie działanie potrzebne są nie tylko w Warszawie, ale w całej Polsce i bardzo bym chciała, żeby inne miasta też mogły podążyć tą drogą – powiedziała obecna przy podpisaniu umowy radna m. st. Warszawy Renata Niewitecka. – Cieszę się szczególnie z aspektu ekologicznego. Bo oprawy LED nie tylko dają oszczędności i bezpieczeństwo, ale dzięki mniejszemu zużyciu prądu mają wymierny aspekt ekologiczny – dodała.
Wiceprezes firmy LUG Mariusz Ejsmont, który wraz z prezesem Ryszardem Wtorkowskim uczestniczył w podpisaniu umowy, zwrócił uwagę, że wymiana jednej oprawy daje roczne oszczędności w emisji dwutlenki węgla, który nie trafi do atmosfery dzięki niższemu zużyciu prądu, porównywalne z dwutlenkiem który w ciągu roku pochłania 40 drzew.
Zamówienie obejmuje 35,4 tysięcy sztuk opraw. Na ich dostawę firma z Zielonej Góry będzie miała łącznie 18 miesięcy. Również w tym przypadku oprawy będą przyjeżdżać regularnie w mniejszych partiach. W umowie zapisane jest prawo opcji pozwalające na rozszerzenie jej zakresu o ponad 5 tysięcy kolejnych. Koszty podstawowej umowy to 39,4 mln zł. Skorzystanie z prawa opcji oznaczałoby wydatek rzędu kolejnych 5 milionów. Wymiana ponad 35 tysięcy opraw to oszczędności rzędu 31 mln złotych rocznie lub nawet więcej, jeśli kolejny rok z rzędu w Polsce wzrastać będą ceny energii elektrycznej.
Proces wymiany opraw na ulicach “dzielnicowych” w praktyce już trwa. Wykorzystywana jest do tego nadwyżka SAV zamówionych przez ZDM w ramach pierwszego kontraktu z firmą LUG Light. Specjalnie w tym celu w pierwszym etapie zamówionych zostało łącznie – po skorzystaniu niedawno z prawa opcji – ponad 43 tysiące opraw. To o kilka tysięcy więcej niż potrzebna byłoby tylko i wyłącznie na główne warszawskie ulice.
