Serwis korzysta z plików cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę, że będą one umieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo zmienić ustawienia dotyczące plików cookies w swojej przeglądarce.

Dowiedz się więcej o ciasteczkach cookie klikając tutaj

Jak zaprojektować Warszawę przyszłości

16-06-2021 21:47 | Autor: Katarzyna Nowińska
W środę 9 czerwca odbyło się uroczyste rozdanie nagród w tegorocznej piątej już edycji konkursu FUTUWAWA „Jak będziemy mieszkać w Warszawie przyszłości?”. Organizatorem konkursu, tak jak i w minionych latach, była Fundacja Puszka, a w tym roku po raz pierwszy także i Miasto Stołeczne Warszawa. Konkurs, tak jak i we wcześniejszych edycjach, adresowany był zarówno do studentów i profesjonalistów dziedzin takich jak architektura, urbanistyka, projektowanie krajobrazu, zarządzanie miastem, socjologia, kulturoznawstwo czy futurologia, jak i do wszystkich osób, które pasjonują się tematyką miejską i którym rozwój Warszawy leży na sercu.

W tym roku po raz pierwszy w ramach konkursu organizatorzy wydzielili także osobną kategorię, tak zwaną FUTUWAWKĘ dla najmłodszych dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów i uczennic szkół podstawowych (klasy 1-8). Prace konkursowe nadsyłać można było w terminie od 3 marca do 19 kwietnia. W tym czasie wpłynęły 242 propozycje, co oznacza rekordową liczbę zgłoszeń w dotychczasowej historii konkursu. W sumie dzięki pięciu edycjom FUTUWAWY udało się zebrać już ponad 800 pomysłów na wizję Warszawy – miasta przyszłości.

Warto zaznaczyć, że FUTUWAWA nie jest konkursem na konkretny projekt architektoniczny czy urbanistyczny, który ma zostać wdrożony w życie w ściśle nakreślonych ramach czasowych. Jest to konkurs na wizję tego, jak miasto powinno wyglądać, jak powinno funkcjonować, jak planować redystrybucję różnych dóbr, produkcję żywności, gromadzenie wody czy energii elektrycznej, tak, by wszystkim żyło się tu komfortowo tak dzisiaj, jak i za lat 30. Ideą konkursu jest zainspirowanie zarówno profesjonalistów zajmujących się szeroko pojmowaną tematyką miejską, jak i mieszkańców Warszawy do namysłu i dyskusji, jak ta nasza wspólna przestrzeń miejska powinna się zmieniać już dzisiaj, tak aby sprostać wyzwaniom, przed którymi stajemy jako cała ludzkość oraz jako polskie społeczeństwo.

Wśród wyzwań globalnych należy wymienić, przede wszystkim, zmiany klimatyczne i powodowane przez nie nieprzewidywalne i nagłe zjawiska pogodowe, zanieczyszczenie środowiska naturalnego i konsekwencje, jakie to zanieczyszczenie niesie dla naszego zdrowia i życia. Dodajmy do tego wzrastające zużycie energii elektrycznej i zagrożenie blackoutami, kurczenie się zasobów naturalnych planety, wymieranie wielu gatunków zwierząt i roślin. Natomiast wśród wyzwań, z którymi musimy się zmierzyć w Polsce w szczególności, pamiętać musimy o smogu, o szybkim starzeniu się polskiego społeczeństwa, niepokojąco rosnącym odsetku osób otyłych, czyli w konsekwencji zagrożonych też cukrzycą i chorobami układu krążenia. Organizatorzy konkursu zapraszają uczestników również do refleksji nad tym jak zorganizować przestrzeń miejską, by była ona przestrzenią przyjazną dla przedstawicieli wszystkich grup społecznych, nie tylko dla osób młodych i sprawnych. Oznacza to, że na przykład projektując przejścia przez jezdnię, wejścia do metra, na dworce i perony, wejścia do różnych obiektów użyteczności publicznej, należy uwzględnić ograniczenia mobilności seniorów, ludzi z niepełnosprawnościami czy rodziców małych dzieci przemieszczających się z wózkami. Wszystko to wymaga wielowątkowego spojrzenia w przyszłość. Nic więc dziwnego, że organizatorzy konkursu gorąco polecają tworzenie projektów w ramach zespołów interdyscyplinarnych. Również jury konkursu co roku ma interdyscyplinarny skład. W tej edycji w jego składzie znaleźli się, między innymi, architekci, socjologowie, aktywiści miejscy, urbaniści oraz znany reportażysta, pisarz i fotograf Filip Springer poruszający w swej twórczości właśnie głównie tematykę miejską.

„Prace tej edycji były wyjątkowo dojrzałe, wielowątkowe, często operujące innym językiem niż projektowy – poszukiwały odpowiedzi o przyszłość w świecie wartości i idei bardziej, niż materialności. Warszawa w wizjach uczestników i uczestniczek konkursu, zarówno tych starszych, jak i młodszych, to miasto otwarte, tolerancyjne, równe i wrażliwe na potrzeby wszystkich swoich mieszkańców i użytkowników. Dominowały propozycje dotyczące kwestii ekologicznych, ochrony środowiska, postulaty zatrzymania się i zrewidowania paradygmatu wiecznego rozwoju, modernizacji i wzrostu” – komentuje Aleksandra Litorowicz, prezeska Fundacji Puszka i pomysłodawczyni konkursu FUTUWAWA. Pani Aleksandra, zapytana o oceną projektów, których autorami były dzieci i młodzież, odpowiada: „Młodzi ludzie bynajmniej nie unikają trudnych tematów, wzywają do równości i poszanowania odmienności, chcą miasta zielonego i szczęśliwego. Dzieci wyobrażają sobie Warszawę 2050 roku jako miasto ekologiczne, korzystające z odnawialnych źródeł energii, pełne pasiek i uli, z przestrzeniami publicznymi, w których możemy spędzać czas wspólnie”.

Interdyscyplinarne jury nagrodziło i wyróżniło ponad 40 projektów autorstwa profesjonalistów, amatorów, dzieci i młodzieży. Zwyciężyła praca „Powietrze jest architekturą. Warszawa mikroklimatów” Małgorzaty Kuciewicz i Simone De Iacobisa. Projekt postuluje planowanie i kształtowanie przestrzeni miejskiej w sposób, który wzmocni procesy naturalnego przewietrzania miasta, poprawi obieg wody w przyrodzie oraz będzie minimalizował negatywne konsekwencje zmian klimatycznych, na przykład poprzez zapobieganie tworzeniu się miejskich wysp ciepła. Autorzy zwycięskiej pracy podkreślają, że dla zapewnienia komfortu zamieszkiwania w mieście w przyszłości należy już dzisiaj zacząć w dużo większym stopniu żyć w symbiozie z florą, fauną, powietrzem i wodą. Miejsce usytuowania budynków i całych osiedli oraz kształt poszczególnych obiektów mają istotny wpływ na cyrkulację powietrza oraz pary wodnej w przestrzeni miejskiej. Posadzki, którym nadano odpowiedni spadek, pozwalają prądom ślizgowym usuwać warstwy chłodnego powietrza w przestrzeni przyziemnej. Niewielkie nawet zagłębienia pozostawione, na przykład na skwerach miejskich czy podwórkach osiedlowych umożliwiają tworzenie się zastoisk zimna, a odpowiednio ukształtowane wypukłości terenu zapewnią więcej cienia. Także flora, fauna i funga mogą odegrać niebagatelną rolę w modyfikowaniu warunków naszego miejskiego życia. Drzewa nasycają wiatr terpenami oraz parą wodną. Dżdżownice tworzą w glebie kieszenie powietrzne, zatrzymując w nich ciepło, by przy gruncie wystąpił szron.

Nagrodę publiczności internauci przyznali pracy Małgorzaty Rapackiej „Miejski las użytkowy”. Również i ten projekt jest próbą odpowiedzi na pytanie jak radzić sobie w mieście z dokuczliwymi konsekwencjami zmian klimatycznych. Znaczący udział lasów w strukturze powierzchni Warszawy należy oceniać bardzo pozytywnie i w maksymalnym stopniu wykorzystać ten fakt dla dobra miasta i jego mieszkańców. Aby móc to uczynić konieczne jest właściwe zarządzenia terenami leśnymi oraz wyznaczenie standardów ich zagospodarowania tak, by utrzymać lasy w jak najlepszej kondycji dla kolejnych pokoleń, a jednocześnie dać możliwość ich jak najefektywniejszego użytkowania współcześnie żyjącym mieszkańcom miasta.

W kategorii FUTUWAWKA pierwsze miejsce zdobyła praca „Zielona Warszawa” autorstwa Pawła Kawalca i Łukasza Tchórzewskiego – uczniów szóstej klasy Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 73 im. Króla Stefana Batorego w Warszawie. W projekcie zaprezentowali Warszawę swoich marzeń – zieloną, z czystym powietrzem, osiedlami wolnymi od hałasu komunikacyjnego i przyjazną mieszkańcom. Swą wizję miasta zaprezentowali w grze Minecraft, w której zbudowali fragment dzielnicy Ochota, wyznaczony przez ulice: Węgierska, Białobrzeska, Sękocińska i Kaliska. W celu poprawy jakości powietrza elewacje budynków zostały pomalowane farbami pochłaniającymi smog. Dodatkowo farby te mają też własności termoizolacyjne. Także dla poprawy termoizolacji, ale i dla wyciszenia mieszkań ściany budynków obsadzone są pnączami, takimi jak bluszcze, wiciokrzewy czy powojniki. Na osiedlach jest mnóstwo skwerów, oczek wodnych, siłowni na świeżym powietrzu, ścieżek rowerowych oraz placów zabaw dla najmłodszych i dla czworonogów. Wszystko to ma zachęcać mieszkańców do aktywności na świeżym powietrzu. Osiedlowe podwórka wyglądają wręcz jak oazy zieleni, z mnóstwem roślinności, przepięknych kwiatów i kwitnących ziół. Przewidziane zostały też miejsca na zakładanie sąsiedzkich ogródków warzywno-owocowych, na eko-bazarki ze zdrową żywnością, kawiarnie w oranżeriach, a nawet na mini tężnię. Młodzi projektanci nie zapomnieli o zbiornikach na wodę deszczową, którą będzie można wykorzystywać, między innymi, do podlewania roślinności na podwórkach czy w sąsiedzkich ogródkach. W dzielnicy przyszłości nie zbrakło tak ważnego obiektu jakim jest szpital. Na jego dachu Paweł i Łukasz proponują zamontować panele fotowoltaiczne, które pozwolą na wyprodukowanie energii, która w znacznym stopniu pokryje zapotrzebowanie całego obiektu. Nadmiar energii pozyskiwanej w miesiącach letnich powinien być magazynowany do użycia w miesiącach jesienno-zimowych. Byłoby wspaniale, gdyby ta imponująca wizja miasta przyszłości stworzona przez uczniów warszawskiego liceum stała się źródłem inspiracji dla deweloperów, architektów i urbanistów. Z pewnością większość z nas życzyłaby sobie mieszkać w takich warunkach.

Nagrodzone i wyróżnione prace zobaczyć można do 27 czerwca na wystawie zorganizowanej w WYSPIE CIENIA przed Warszawskim Pawilonem Architektury ZODIAK. WYSPA CIENIA to ażurowy pawilon wystawienniczy zaprojektowany specjalnie dla ekspozycji wyróżnionych prac konkursowych FUTUWAWY. Organizatorzy zapraszają wszystkich zainteresowanych do udziału w oprowadzaniu kuratorsko-jurorskim po wystawie w następujących terminach: czwartek 17 czerwca o godzinie 18, w sobotę 19 czerwca o godzinie 12, w czwartek 24 czerwca o godzinie 18 oraz w niedzielę 27 czerwca o godzinie 12. Ze względu na obostrzenia sanitarne obowiązywał będzie limit osób, które mogą wziąć udział w oprowadzaniu po wystawie. Należy się więc liczyć z tym, że w może zdarzyć się sytuacja, w której nie wszyscy chętni będą mogli wejść do środka obiektu. Decyduje kolejność przybycia na miejsce wydarzenia. Jednak również na zewnątrz pawilonu będzie można słuchać wykładów dotyczących nagrodzonych projektów tegorocznej FUTUWAWY. Jest to możliwe dzięki odpowiedniemu nagłośnieniu. Prace dzieci i młodzieży wyróżnione w ramach kategorii FUTUWAWKA eksponowane będą do dnia 29 sierpnia w witrynach sieci sklepów C&A (partnera projektu) na terenie całej Warszawy.

Wróć