Serwis korzysta z plików cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę, że będą one umieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo zmienić ustawienia dotyczące plików cookies w swojej przeglądarce.

Dowiedz się więcej o ciasteczkach cookie klikając tutaj

Historia i nowoczesność

10-07-2024 20:42 | Autor: Mirosław Miroński
Pozostając w tematyce warszawskiej chcę poświęcić niniejszy felieton dzielnicy Wilanów. To dla mnie szczególna dzielnica z trzech powodów. Po pierwsze jest tu wiele miejsc zasługujących na uwagę, po drugie z wieloma z nich jestem związany emocjonalnie, po trzecie Wilanów przeszedł niezwykłą metamorfozę w ostatnich latach. Próżno szukać w stolicy podobnego przykładu tak radykalnej zmiany jak miało to miejsce w tej dzielnicy.

Oczywiście, wpłynęło na to wybudowanie na jej terenie Miasteczka Wilanów. To nowe osiedle mieszkaniowe, a właściwie osiedla nadają historycznej dzielnicy nowoczesny wygląd i nowy styl życia mieszkańców. Miasteczko Wilanów szybko przeobraziło się z jednej z wielu warszawskich sypialni w osiedle z wszelkimi niezbędnymi do życia udogodnieniami. Powstała tu miejska infrastruktura, dzięki czemu można tu znaleźć wszelkie potrzebne usługi, opiekę medyczną, sklepy, żłobki, przedszkola oraz szkoły. Są tu imponujące jak na skalę warszawską place zabaw dla dzieci, obiekty sportowe i rekreacyjne.

Największym mankamentem wciąż pozostaje komunikacja. Prawdę powiedziawszy Miasteczko Wilanów jest dość ciasne. Jest położone na dość ograniczonej powierzchni, co skutkuje tym, że niektórych dróg nie można poszerzyć. Pierwotny projekt nie przewidywał tak wielkiego zainteresowania mieszkaniami w tym miejscu ani późniejszej rozbudowy. Problem będzie narastał jeśli mieszkańców będzie przybywać. Skutki braku powierzchni są już widoczne, jak w przypadku dróg rowerowych, które z konieczności przeplatają się z trasami dla pieszych, a nawet przechodzą przez przystanki autobusowe. Tak jest m.in. w Al. Rzeczpospolitej.

Miasteczko Wilanów to unikatowe przedsięwzięcie architektoniczne. Jego budowa sprawiła, że Wilanów łączy tradycję i nowoczesność. Miałem okazję obserwować powstawanie tego niezwykłego założenia urbanistycznego od projektu aż do dziś. Celowo nie używam do jego realizacji, bo z przyczyn oczywistych nie ma i być nie może końca tej inwestycji. Miasteczko Wilanów stale się rozbudowuje. Jest to powód do zadowolenia jednych a utrapienie dla drugich, bowiem budynków przybywa, a tym samym ich zagęszczenie rośnie. Nie sprzyja to zachowaniu terenów zielonych i wolnej przestrzeni pomiędzy poszczególnymi zabudowaniami. Na razie jeszcze nie jest to problem bardzo dokuczliwy, ale takim się staje wraz z postępującą rozbudową Miasteczka.

Wspomniałem o moim emocjonalnym stosunku do tej dzielnicy. Mieszkam na granicy dwóch dzielnic: Wilanowa i Mokotowa, więc jestem związany z obiema. W Wilanowie odnajduję spokój i poszukuję tu śladów historii zaś należąca do Mokotowa Sadyba to miejsce, z którym jestem związany również administracyjnie. To trochę jak znajomość dwóch języków, która pozwala na czerpaniu korzyści z posługiwania się raz jednym, raz drugim. Nie wyobrażam sobie dłuższej przerwy w odwiedzaniu Muzeum Pałacu w Wilanowie i nie wyobrażam sobie życia poza moją zieloną Sadybą.

Wilanów to historia i to nie byle jaka. Kiedyś była tu jedna z najstarszych osad w okolicach Warszawy. Do drugiej połowy XVII w. używano nazwy Milanów. Wieś Milanowo do 1338 roku była własnością opactwa benedyktynów w Płocku. W 1338 roku stał się własnością księcia czerskiego i sochaczewskiego Trojdena. Następnymi właścicielami Milanowa byli m.in.: Milanowscy, Leszczyńscy, Krzyccy. Zapewne, nie wszyscy wiedzą, że Wilanów był w XVII wieku zasiedlany przez Olędrów.

W 1677 roku dwór w Milanowie został odkupiony przez Jana III Sobieskiego. W 1720 roku teren wraz z pałacem kupiła Elżbieta Helena Sieniawska. W latach 1730–1733 Wilanów dzierżawił August II Mocny. Następnie dobra wilanowskie przechodziły we władanie rodów Czartoryskich, Lubomirskich oraz Potockich. W 1892 roku, zgodnie z testamentem Aleksandry z Potockich dobra zostały przekazane hrabiemu Ksaweremu Branickiemu. Wilanów pozostawał w posiadaniu Branickich od 1892 roku do końca II wojny światowej.

Dzisiejszy plan budowy trasy tramwajowej do Wilanowa nawiązuje do istniejącej przed laty linii tramwajowej. Było to jednotorowa trasa wybudowana w 1937 roku. Prowadziła z Sadyby do Wilanowa. Następnie (15 maja tego samego roku) uruchomiono podmiejską linię tramwajową do Wilanowa oznaczoną literą „W”.

W czasie II wojny Światowej Niemcy utworzyli na terenie Wilanowa dwa obozy pracy dla ludności żydowskiej oraz oddział roboczy jeńców radzieckich – filię obozu w Beniaminowie. Od roku 1945 roku zespół pałacowo-ogrodowy Wilanów przeszedł na własność państwa, utworzono tu oddział Muzeum Narodowego w Warszawie. Następnie powstała tu samodzielna instytucja Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (do września 2013 działające pod nazwą Muzeum Pałac w Wilanowie).

Wróć