Serwis korzysta z plików cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę, że będą one umieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo zmienić ustawienia dotyczące plików cookies w swojej przeglądarce.

Dowiedz się więcej o ciasteczkach cookie klikając tutaj

Cienie II Wojny Światowej

09-09-2020 20:58 | Autor: Mirosław Miroński
Minęło już 81 lat od wybuchu II Wojny Światowej. Oznaczała niespotykaną tragedię dla niemal całej ludzkości. Dla Polaków rozpoczęła się 1 września 1939 roku się od ataku Niemiec hitlerowskich na nasz kraj. Po odrzuceniu przez Niemcy ultimatum wystosowanego przez Wielką Brytanię i Francję, wypowiedziały one wojnę III Rzeszy. Spowodowało to w dalszej kolejności reperkusje międzynarodowe i otwarty konflikt zbrojny pomiędzy państwami tzw. Osi i państwami koalicji antyhitlerowskiej.

Już wkrótce, po rozpoczęciu wojny zgodnie z tajnym protokołem do porozumienia pomiędzy Hitlerem a Stalinem, bardziej znanym jako pakt Ribbentrop-Mołotow – Związek Sowiecki (17 września 1939 roku) wkroczył na terytorium Rzeczypospolitej, zajmując znaczną jego część (na wschód od Wisły). Był to jawny akt agresji określany w oficjalnej propagandzie sowieckiej „wkroczeniem”, czyli określeniem nic nie znaczącym w nomenklaturze dyplomatycznej, mającym ukryć prawdziwe intencje Stalina. Napaść sowietów na nasz kraj była de facto początkiem podziału Europy Środkowo-Wschodniej i zajęciem jej przez ZSRR na długie lata, aż do jego rozpadu.

Atak dwóch totalitaryzmów na Polskę spowodował dalekosiężne skutki polityczne i społeczne nie tylko u nas, ale też w niedalekiej przyszłości na całym świecie. Są one szeroko opisane przez historyków, a wiedza na ten temat jest ogólnodostępna.

Mając na uwadze fakt, że od II Wojny Światowej upłynęło tyle lat, można myśleć, iż jest to historia zamknięta, że napisano i powiedziano już na ten temat wszystko. Tymczasem wiedza o niej wciąż jest niepełna. Z upływem lat coraz trudniej o właściwe oceny dotyczące pewnych wydarzeń. Z przyczyn naturalnych ubywa też naocznych świadków oraz osób uczestniczących w wydarzeniach z tamtego okresu. Z różnych przyczyn, historia II Wojny Światowej zaciera się świadomości Polaków i społeczności międzynarodowej. Nawet to, co już wiadomo, nie zawsze dociera do wiadomości publicznej. Przykładem jest agresja na Polskę ze strony naszych południowych sąsiadów – Słowaków. Jest ona faktem mniej znanym z różnych przyczyn. Mimo że jest faktem nie tylko historycznym, ale też istotnym dla naszych dzisiejszych stosunków ze Słowakami. Jedną z przyczyn jest próba ukrywania tego przez całe lata trwania jednolitego bloku socjalistycznego, a kolejną jest brak zainteresowania historią w ogóle, nawet historią własnego kraju, czy regionu.

Polityka PRL, mająca na celu wygładzanie niewygodnych kwestii spornych i fałszowanie historii, spowodowała swoisty analfabetyzm historyczny wśród znacznej części społeczeństwa. Taka postawa i brak wiedzy przekładają się na brak poczucia przynależności narodowej. Umożliwia to wpływanie na poszczególne jednostki rozmaitym ośrodkom zewnętrznym i stwarza możliwość sterowania nimi w sytuacjach konfliktu.

Doświadczenie wielu pokoleń Polaków uczy, że dobre stosunki z sąsiadami można budować wyłącznie na prawdzie historycznej. Wszelkie niedopowiedzenia, przekłamania nawet w kwestiach z pozoru mało istotnych mogą stanowić źródło niezgody pomiędzy narodami.

W czasach II Rzeczpospolitej znaczną jej część zamieszkiwały mniejszości narodowe, niektóre jawnie dążące do autonomii lub do oderwania się. Na jej południowo-wschodnim obszarze zamieszkiwała wchodząca w skład państwa polskiego ukraińska mniejszość etniczna dążąca do oderwania się. Po zajęciu Ukrainy oraz terenów należących do Polski przez Armię Czerwoną plany niepodległościowe Ukraińców zostały bezceremonialnie stłumione. Obszar wschodniej Polski znalazł się w strefie wpływów Związku Sowieckiego. Ten stan rzeczy utrzymywał się do ataku III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 roku. Ukraińcy uzyskali poparcie Niemiec w tworzeniu własnej polityki niepodległościowej. Do głosu doszły siły jawnie antypolskie, które wspierały hitlerowców w ich działaniach zbrojnych. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) atakowały nie tylko Sowietów, ale też Polaków dopuszczając się wielu zbrodni na polskiej ludności cywilnej. Głośne stały się zbrodnie OUN, UPA wymierzone przeciwko Polakom w Małopolsce, na Polesiu, na Wołyniu, na Lubelszczyźnie. Cechowało je wyjątkowe okrucieństwo, a liczba ofiar sięgnęła dziesiątków tysięcy.

Cienie II Wojny Światowej wciąż kładą się na stosunkach z naszymi sąsiadami. Wyjaśnienie prawdy o tamtych czasach może pomóc we wzajemnych relacjach. Podpisanie aktu bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy 7 maja 1945 w Reims nie oznaczało dla nas faktycznego zakończenia wojny. Wciąż na kartach historii pozostają białe plamy, które wymagają zapisania.

Wróć