Budżet warszawskiej oświaty w przyszłym roku szkolnym przekroczy 7 mld zł. To najwyższa pozycja w miejskim budżecie. Jedynie nieco ponad 50 proc. tej kwoty zostanie pokryte z rządowej subwencji.
– Od wielu lat apelujemy do rządu o zwiększenie subwencji oświatowej, oraz o stosowanie sprawiedliwych mechanizmów jej podziału. Będziemy się domagać wprowadzenia wagi rekompensującej dla powiatów prowadzących szkoły ponadpodstawowe. Tegoroczny nabór pokazał, jak jest to ważne. W warszawskich szkołach ponadpodstawowych obecnie uczy się 32 proc. uczniów spoza Warszawy. Dla budżetu miasta to koszt prawie 100 mln zł rocznie. Stanowimy główny ośrodek edukacyjny dla aglomeracji. Jesteśmy z tego dumni i cieszymy się, że młodzież z Mazowsza wybiera warszawskie szkoły. Jednak nie widzimy powodu, dla którego mielibyśmy być karani za naszą pracę. Dlatego oczekujemy subwencji rekompensującej – tak, aby wszystkim uczniom zapewnić takie same, jak najlepsze warunki nauki – mówiła wiceprezydentka Warszawy Renata Kaznowska.
Apel do ministra
Obecny system jest podwójnie niesprawiedliwy, gdyż obciąża dodatkowymi kosztami powiaty, najczęściej duże miasta, które są zdeterminowane do tworzenia dodatkowych miejsc w szkołach i faktycznie nie mobilizuje powiatów ościennych do tworzenia oferty edukacyjnej dla swoich mieszkańców. Przykładem może być Powiat Wołomiński, który wystawił do naboru 1200 miejsc w szkołach ponadpodstawowych, choć powinien około 4000, bo tylu mieszkańców kończyło w tym roku szkoły podstawowe.
Wszystkie miasta na prawach powiatu mają te same problemy. Dlatego Unia Metropolii Polskich wystosowała apel do ministra o zwiększenie kwoty subwencji i nowy jej podział.
W skierowanym piśmie UMP apeluje o umieszczenie „w rozporządzeniu subwencyjnym nowej wagi o wskaźniku 0,42 na uczniów szkół ponadpodstawowych spoza powiatu, w którym działa szkoła. To oznacza dodatkowe 2834.24 zł na ucznia. Takie rozwiązanie pozwoliłoby zrekompensować samorządom przyjmującym uczniów z innych powiatów koszty ich kształcenia”.
– Z perspektywy samorządu dużych miast, takich jak Warszawa czy Szczecin wyraźnie widać, jak wielka jest skala niedofinansowania szkolnictwa, ponieważ subwencja oświatowa i dotacje na przedszkola nie wystarczają na pokrycie podstawowych potrzeb. Musimy dokładać do oświaty z innych źródeł, a więc zabierać innym. Dlatego w grudniu ub.r. wytoczyliśmy powództwo przeciwko skarbowi państwa o wypłatę różnicy pomiędzy wynagrodzeniami a środkami, które otrzymujemy z subwencji. Ta różnica to ponad 111 mln zł w ciągu trzech ostatnich lat – mówi Piotr Krzystek, prezydent Szczecina, miasta zrzeszonego w Unii Metropolii Polskich
Sprawiedliwe finansowanie edukacji domowej
Warszawa wystąpiła do ministra Czarnka również o zmianę przepisów dotyczących zasad finansowania tzw. edukacji domowej. Rządowa subwencja powinna być naliczana w oparciu o faktyczną liczbę uczniów w danym miesiącu, a nie na podstawie danych z września roku poprzedzającego. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami uczeń może zmienić szkołę w dowolnym momencie.
W ciągu roku szkolnego, od września 2022 r. do czerwca 2023 r., w Warszawie przybyło ponad 4 tys. uczniów z całej Polski, którzy rozpoczęli edukację online, rejestrując się w warszawskiej szkole. Warszawa nie dostaje środków z MEiN na wszystkich uczniów.
Obecnie przyjęte przez resort oświaty mechanizmy zmuszają samorządy do „kredytowania” edukacji domowej z budżetu miasta. Wydatki poniesione przez Warszawę w 2022 r. i 2023 r na dotowanie jednej z placówek tego typu wyniosły ponad 40 mln zł, ale jeśli liczba uczniów w edukacji domowej będzie rosła, to od września 2023 r. dopłata ta będzie jeszcze większa.
– Zmiana wymaga jedynie rozporządzenia ministra Czarnka, wystarczy więc dobra wola, o którą apelują wszystkie miasta stowarzyszone w Unii Metropolii Polskich. Środki, które Warszawa straciła na krzywdzącym mechanizmie naliczania subwencji, miasto chce przeznaczyć na podwyżki dla kadry nauczycielskiej w szkołach i przedszkolach – mówi Dorota Łoboda, przewodnicząca Komisji Edukacji Rady m.st. Warszawy.
Wyrównanie dla wychowawców przedszkolnych
– Nadchodzący rok szkolny będzie jednym z najtrudniejszych w ciągu 30 lat, odkąd samorządy stały się organami prowadzącymi dla placówek oświatowych – przede wszystkim jeżeli chodzi o sytuację w szkołach ponadpodstawowych. W Warszawie kończymy w tej chwili proces rekrutacji uzupełniającej, która jest dla nas sporym wyzwaniem – z powodu kolejnej kumulacji roczników spowodowanej tzw. reformą minister Anny Zalewskiej, która zdecydowała o likwidacji gimnazjów. Jednocześnie przygotowujemy placówki do rozpoczęcia nauki – w szkołach trwają inwentaryzacje, remonty, adaptacje pomieszczeń, ale naszym olbrzymim wyzwaniem są braki w kadrze i wakaty w placówkach szkolnych i przedszkolnych – mówi wiceprezydentka Renata Kaznowska.
Dlatego prezydent Rafał Trzaskowski, w porozumieniu z radnymi m.st. Warszawy, podjął decyzję, że od 1 września wychowawcy przedszkolni otrzymają wyrównania – do poziomu dodatków, które obowiązują w szkołach podstawowych i średnich. Podwyżki obejmą 4,5 tys. nauczycieli z miejskich przedszkoli i oddziałów przedszkolnych. Dodatek wyniesie 380 zł, do tej pory to było 190 zł. Urząd miasta jest organem prowadzącym dla 361 przedszkoli. Do miejskich przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych uczęszcza 55 tys. dzieci. W Warszawie każde dziecko może liczyć na miejsce w miejskim przedszkolu.
