Dziś to ponad 40 tys. zamontowanych opraw i miliony złotych oszczędności na energii elektrycznej. Można zaryzykować stwierdzenie, że właśnie minięto moment, gdy cała inwestycja się zwraca, a Warszawa na prądzie już oszczędza „na czysto”.
Każdego roku Warszawa wydaje miliony złotych na energię elektryczną, która jest potrzebna do zasilenia latarni ulicznych – na ulicach jest ich prawie 120 tys. Oprawy dotychczas wiszące na słupach, były przestarzałe i energochłonne. Nie dawały również odpowiedniej jakości światła. Zamiast liczyć niższe ceny energii czy rządowe dopłaty, postanowiono poszukać oszczędności na własną rękę poprzez modernizacje naszego oświetlenia.
Zanim rozpoczęto kompleksowy, największy w Polsce i być może w Europie, projekt wymiany opraw, prowadzono już mniejsze przedsięwzięcia – choćby w ramach programu „SOWA” polegającego na modernizacji oświetlenia na 13 ulicach. W obliczu kryzysu na całym świecie, potrzebny był jednak ruch, który będzie przełomowy i w bardzo krótkim czasie przyniesie spektakularne efekty – właśnie w ten sposób powstał projekt „SAVA”.
Ponad 35 mln oszczędności rocznie
– Wymiana oświetlenie ulicznego przynosi gigantyczne oszczędności – są to dziesiątki gigawatogodzin rocznie, które oszczędzamy dzięki technologii, jaka jest zastosowana w oprawach oświetleniowych. Nowe oprawy dają tak dużą przewagę, jeżeli chodzi o oszczędność energii, że koszty poniesione na zakup i wymianę zwracają się w ok. 2 lata. To dużo szybciej, niż zakładaliśmy na samym początku – powiedział Michał Olszewski – zastępca prezydenta m. st. Warszawy podczas briefingu prasowego podsumowującego dotychczasowe prace.
Na ulicach podlegających bezpośrednio ZDM całkowity koszt wymiany ponad 36 tys. starych opraw sodowych lub metalohalogenkowych na nowe, w technologii LED, to ponad 32 mln zł brutto, w tym 29,1 mln zł to koszt opraw, a 3,2 mln zł – koszt wymiany. Dzięki temu ilość energii zużywanej rocznie przez oświetlenie uliczne w odniesieniu do dróg zarządzanych przez ZDM spadnie aż o 56 proc. – z 49,6 GWh do 21,8 GWh.
Od wiosny 2023 r. proces wymiany opraw jest kontynuowany również na ulicach gminnych, czyli podlegających bezpośrednio urzędom dzielnic. Szacuje się, że na ulicach „dzielnicowych” do wymiany jest kolejnych 40-45 tys. opraw. A ilość energii zużywanej przez całe oświetlenie uliczne na terenie Warszawy spadnie z 78,5 GWh do 50,7 GWh.
Dzięki mniejszemu zużyciu prądu miasto zaoszczędzi, w zależności od cen prądu, kilkadziesiąt mln zł rocznie na oświetleniu ulic. Oznacza to, że wymiana opraw oświetleniowych w całej Warszawie zwróci się w niecałe dwa lata, czyli w praktyce już to się stało. Ostateczna skala oszczędności zależeć będzie od cen prądu w danym roku, a te w latach 2021-2023 ciągle rosły. Oprócz tego dodatkowa korzyścią jest też zdecydowanie mniejsza emisja szkodliwych substancji, co wynika wprost ze zmniejszonego zużycia prądu. Ograniczenie emisji dwutlenku węgla jest tutaj ekwiwalentem posadzenia kilku milionów drzew.
40 tys. opraw to jak 3 mln drzew
Na ulicach gminnych oraz zarządzanych przez ZDM zamontowanych zostało już ponad 40 tys. nowych opraw. Oprócz wspomnianych wcześniej oszczędności finansowych, udało się znacznie zredukować emisję CO2. Obecnie wskaźnik ten oscyluje w granicy 21 tys. ton. Do pochłonięcia takiej ilości szkodliwych substancji, w ciągu roku, potrzeba aż 3 mln drzew.
Walka z ociepleniem klimatu jest więc prowadzona na kilku frontach. Oprócz sadzenia nowej roślinności, jesteśmy w stanie pomóc ziemi oszczędzając energię elektryczną.
Nowoczesna i modułowa konstrukcja
Wygląd oprawy był konsultowany ze specjalistami z miejskiego Biura Architektury i Planowania Przestrzennego. Kopuła SAVY jest „future proof” – mieszczą się w niej wszystkie podzespoły składające się na działanie lampy, które dzięki modułowej konstrukcji można łatwo wymienić bez zmiany samej obudowy. Model wyróżnia się tym, że jest niezwykle prosty w utrzymaniu i naprawie.
Aby otworzyć oprawę i wymienić zużytą część, serwisant nie będzie musiał używać specjalistycznych narzędzi. Wszystko to m. in. dzięki zastosowaniu trwałego zawiasu (nie wymaga narzędzi) i systemu automatycznego rozłączenia (można otwierać oprawę „pod napięciem”, zasilanie samo się wyłączy). Cała konstrukcja oprawy wykonana jest ze stopów aluminium. To pozwoli jej przetrwać co najmniej kilkadziesiąt lat. To ważne, bo wraz z latarniami są cały czas narażone na działanie warunków atmosferycznych, w tym opadów i dużych różnic temperatur, zwłaszcza zimą. Producent udzielił na oprawy aż 12 lat gwarancji, przy czym spodziewamy się, że będą służyć jeszcze dłużej.
SAVA została doceniona
Pomimo tego, że projekt wymiany opraw rozpoczął się stosunkowo niedawno, zdążył zdobyć prestiżowe nagrody branżowe. Do tej pory został wyróżniony przez Polski Związek Przemysłu Oświetleniowego nagrodami Najlepsza Inwestycja Oświetleniowa 2022 i Najlepiej Oświetlona Gmina i Miasto 2022 oraz wyróżnieniem „Highly Commended” w konkursie organizowanym przez DALI Lighting Awards 2022
Plan był taki, aby tak duży i ważny projekt mógł być na bieżąco obserwowany przez wszystkich zainteresowanych. Dlatego od samego początku prowadzone są szczegółowe statystyki, którymi w każdą środę ZDM dzieli się w internecie.
Można tam znaleźć informacje o ilości wymienionych opraw (co do sztuki), oszczędności energii czy redukcji emisji CO2. Każdy może również skorzystać z interaktywnej mapy, na której zaznaczone są odcinki ulic z wymienionymi oprawami.
Dzielimy się wiedzą
Kilka dni temu w stolicy pracownicy ZDM spotkali się z ponad setką specjalistów od oświetlenia z innych polskich miast. Na konferencji pod hasłem „Modernizacja oświetlenia ulicznego w Warszawie – jak to zrobić dobrze”, zorganizowanej przez ZDM, pracownicy podzielili się wiedzą o tym, jak przeprowadzić taką zmianę, począwszy od pomysłu, przygotowania zamówienia, zaprojektowania oprawy, przez sprawy techniczne związane z wymianą opraw po opowiadanie o takiej inwestycji. ZDM nie wspiera wyłącznie Polskich miast, bo w czerwcu Warszawę odwiedzili urzędnicy z Berlina, w tym burmistrz stolicy Niemiec, m. in. w związku z tą inwestycją.
