Rodzice z Ursynowa zrzeszeni w Stowarzyszeniu Rodzin i Przyjaciół Osób Głęboko Upośledzonych „Maja” już od kilku lat zabiegali o utworzenie takiej placówki dla swoich dorosłych dzieci z niepełnosprawnością.
Budynek Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego będzie się składał z dwóch części. W części domowej znajdzie się 20 jednoosobowych pokoi o powierzchni 15 m kw., w których zamieszkają osoby ze znaczną niepełnosprawnością intelektualną. Marzeniem pomysłodawców placówki jest, aby pokoje udało się urządzić w taki sposób, by przypominały mini mieszkanie zapewniające spokój, prywatność i autonomię lokatora. Druga część budynku będzie służyła celom rehabilitacyjno-terapeutycznym, tutaj będą też gabinety lekarskie oraz poradnia psychologiczna.
Z placówki będzie mogło skorzystać 30 osób ze znaczną niepełnosprawnością intelektualną: 20 z nich zamieszka w Centrum na stałe, a 10 będzie mogło korzystać z opieki dziennej. Centrum powstanie przy ulicy Belgradzkiej tuż obok działającego już od 2018 roku Ośrodka Wsparcia dla Osób z Niepełnosprawnościami Intelektualnymi.
Placówka ta powstała z funduszy Budżetu Obywatelskiego, a jej działalność prowadzona jest dzięki dofinansowaniu z budżetu m. st. Warszawy, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz środków prywatnych. Zanim doszło do jej powstania, przez ponad 20 lat osoby upośledzone mieszkające na Ursynowie miały do dyspozycji jedynie stare pomieszczenia w bloku przy Meander. Ośrodek przy ulicy Belgradzkiej 33 jest miejscem dziennego pobytu dla osób niepełnosprawnych. Mieszczą się w nim różne sale do zajęć, takich jak na przykład zajęcia muzyczne czy plastyczne, sala rehabilitacyjna, mini mieszkania do treningu samodzielności i do krótkookresowego pobytu na wypadek sytuacji kryzysowej w rodzinie. Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności intelektualnej i sprzężonej spędzają w ośrodku kilka godzin dziennie pod opieką terapeutów i rehabilitantów.
Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami intelektualnymi są niezmiernie wdzięczni wszystkim którzy przyczynili się do powstania placówki przy ulicy Belgradzkiej 33. Miejsce to wnosi zupełnie nową jakość wspierania osób z niepełnosprawnością intelektualną i sprzężoną. Placówka jest stawiana za wzór dla innych tego typu ośrodków w Polsce. Wiele osób, które zabiegały o stworzenie tego miejsca jest już w podeszłym wieku, a kilkoro, niestety, już zmarło. Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami najbardziej boją się tego, jaki los czeka najukochańszych, gdy ich już zabraknie lub nie będą mieli sił, aby należycie się nimi zajmować. Dlatego też decyzję o powstaniu Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego przyjęli z wielką radością. Miejsce to będzie domem dla osób, które nie będąca w stanie same zostać w swoim mieszkaniu. Centrum da kolejne możliwości tworzenia jeszcze bardziej nowoczesnego i kompleksowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi.
Rozmowa z Prezes Stowarzyszenia Maja, Ewą Wiśniewską
KATARZYNA NOWIŃSKA: Ile osób znajduję się obecnie pod opieką Ośrodka wsparcia dla osób niepełnosprawnych intelektualnie przy ulicy Belgradzkiej 33?
EWA WIŚNIEWSKA: Pod opieką Ośrodka Wsparcia i Integracji przy ul. Belgradzkiej 33 obecnie jest 41 uczestników z niepełnosprawnością intelektualną oraz intelektualną i sprzężoną.
W jakim wieku są te osoby?
Wszystkie osoby zakończyły obowiązek szkolny. Nasi podopieczni są w różnym wieku - od 24 do nawet 60 lat. Nie ustala się górnej granicy wieku uczestnika. Zakładamy możliwość uczestnictwa stałego, jeśli osoba nie ma możliwości skorzystania z innych, podobnych do naszej form opieki, terapii i rehabilitacji.
Jak wygląda proces kwalifikacji ? Jak można uzyskać opiekę w Państwa placówce?
Aby zarezerwować sobie miejsce w Ośrodku, należy umówić się na spotkanie z kierownikiem placówki lub zespołem specjalistów. Razem z nimi uczestnik wraz ze swoim rodzicem lub opiekunem prawnym lub opiekunem faktycznym wypełniają szczegółowy formularz opisujący stan zdrowia i funkcjonowania osoby. Dokładny opis pozwala ocenić nam, czy jesteśmy w stanie zapewnić osobie bezpieczeństwo i właściwą opiekę. Staramy się nikomu nie odmówić pomocy, ale może zdarzyć się, że osoba nie może być uczestnikiem zajęć w ośrodku. To są rzadkie sytuacje. Ośrodek ma jednak swoje ograniczenia organizacyjne – zarówno pod względem powierzchni, jak też liczby personelu. Czasem na miejsce trzeba poczekać. Niekiedy zdarzają się sytuacje interwencyjne, wtedy trzeba reagować natychmiast. Na końcu rekrutacji jest przemyślana, odpowiedzialna decyzja o przyjęciu osoby do placówki i o zakresie wsparcia. Proces rekrutacji to nie wszystko, ale daje nam pewnego rodzaju obraz kandydata na uczestnika. Możemy dzięki niemu ułatwić proces adaptacji do nowego miejsca, zapobiegać trudnym sytuacjom i proponować odpowiednie zadania oraz cele do osiągnięcia.
Co zapewniają Państwo w ramach opieki w Ośrodku?
W Ośrodku zapewniamy trzy formy wsparcia. Najważniejszą formą jest dzienna opieka, terapia i rehabilitacja uzupełniona dodatkowo wyjściami, wycieczkami poznawczymi, udziałem w różnych imprezach i uroczystościach okolicznościowych, kontaktami z osobami spoza ośrodka. Uczestnicy mogą też korzystać ze śniadań i obiadów. Pomagamy w przemieszczaniu się, karmieniu osób, które same nie spożywają posiłków, w obsłudze potrzeb fizjologicznych, reagujemy podczas incydentów wynikających z choroby lub niepełnosprawności. Ponadto każdy uczestnik zajęć dziennych ma szansę uczestniczyć w weekendowym turnusie usamodzielniania. Ośrodek posiada część mieszkalną i pięć miejsc do prowadzenia okresowego wspierania całodobowego. Jest to druga forma wsparcia ciesząca się coraz większym zainteresowaniem. Niewiele jest miejsc w Polsce, które oferują taką formę treningu samodzielności osobom wymagającym wzmożonego, całodobowego wspierania. Kiedy powstawała placówka, trzeba było podjąć wyzwanie poznawcze, dowiedzieć się jak poszczególne osoby funkcjonują całodobowo, poza domem rodzinnym. Obawialiśmy się traumy przy rozstaniu z najbliższymi, przykrych reakcji emocjonalnych przy przełamywaniu stereotypów. Nic takiego nie miało miejsca. Turnus jest tak przemyślany, aby proces adaptacyjny zawierał szereg możliwości podejmowania przez uczestnika autonomicznych decyzji, nawet jeśli decyzje dotyczą zwykłych, codziennych zajęć, które osoby pełnosprawne wykonują mechanicznie, nie myśląc nawet o nich. Turnusy samodzielności, mimo iż nie trwają długo, są coraz bardziej docenianą przez rodziny formą opieki wytchnieniowej oraz na wypadek sytuacji awaryjnej w domu uczestnika. Przestrzeń mieszkalna posiada szereg udogodnień ułatwiających czynności opiekuńcze. Chcielibyśmy móc stopniowo wydłużać pobyty całodobowe, ale nie jest to proste. Bywają też sytuacje absolutnie wyjątkowe, kiedy trzeba udostępnić osobie z niepełnosprawnością i jej rodzinie część mieszkalną w sytuacji kryzysowej, nagłej – takie nie zdarzają się na szczęście zbyt często. Pomogliśmy też rodzinie z Ukrainy z niepełnosprawnym dzieckiem.
Trzecia forma wsparcia to zajęcia integracyjne – kierowane do osób z zewnątrz i do naszych uczestników. Ma służyć inkluzji społecznej osób ze znaczną niepełnosprawnością niejako w ramach aktywizacji społecznej mieszkańców Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy. Przestrzeń ośrodka jest w miarę możliwości organizacyjnych udostępniana innym na działania w zakresie wzmacniania wspólnoty lokalnej, współpracy między organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz mieszkańców Ursynowa. Niekiedy sami prowadzimy zajęcia otwarte dla mieszkańców Ursynowa, siłami naszych pracowników lub zaproszonych ekspertów, a czasami udostępniamy powierzchnię. Zajęcia otwarte lub udostępnianie sali mają miejsce po godzinie 16, niekiedy w weekendy, gdyż nie mogą zakłócać wsparcia kierowanego do uczestników zajęć z niepełnosprawnością.
Ile godzin dziennie spędzają u Państwa podopieczni?
Dzienne zajęcia trwają od poniedziałku do piątku w godzinach 8-16. Dodatkowo zwykle raz w miesiącu jest weekendowy turnus samodzielności. Do tego dochodzą zajęcia otwarte, które nie mają stałego grafiku, w tej chwili jest ich kilka w miesiącu – odbywają się, jak wspomniałam po godzinie 16, niekiedy w weekendy.
Jak wygląda plan dnia?
Podstawą pracy Ośrodka w zakresie dziennej opieki, terapii i rehabilitacji jest ramowy rozkład dnia. Od godziny 8 do 9 odbywają się zajęcia integracyjne dla przychodzących w tym czasie do Ośrodka uczestników zajęć lub konsultacje indywidualne, ewentualnie inne zajęcia wynikające z okoliczności organizacyjnych. W godzinach 9-10 jest spotkanie społeczności i śniadanie dla osób chętnych, (spożywanie samodzielne, karmienie), a następnie w godzinach 10-14 dwie dwugodzinne aktywności prowadzone przez specjalistów, uwzględniające zajęcia z zakresu rehabilitacji ruchowej, aktywności artystycznej, pomocy psychologicznej, rewalidacji, reedukacji, inne programowe, ( zajęcia prowadzą pedagodzy, rehabilitanci, instruktorzy zajęć artystycznych wspomagani przez personel pomocniczy, tj. opiekunów i asystentów). Alternatywnie może być zorganizowana wycieczka, wyjście poznawcze lub ćwiczenia indywidualne, inne działania terapeutyczno- rehabilitacyjne. W godz. 14-15 jest obiad dla osób chętnych, spotkanie społeczności podsumowujące dzień - w tym czasie część uczestników może już kończyć zajęcia. W godzinach 15-16 odbywają się zajęcia opiekuńcze, niekiedy relaksacyjne, niektórzy chcą mieć czas wolny, który spędzają wg własnych preferencji, następnie uczestnicy rozchodzą się do domu. Grafik zajęć czasem musi być modyfikowany celem m.in. zachowania zaleceń służb sanitarnych lub innych uprawnionych organów oraz z powodu okoliczności ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i organizacji dnia.
Wiem, że życiu Państwa placówki uczestniczą wolontariusze. W jaki sposób można się zaangażować w taką działalność?
Mamy koordynatora ds. wolontariatu, którym jest pani psycholog, doświadczony pracownik Ośrodka. Można skontaktować się z koordynatorem – telefonicznie, pod nr 780040189 lub z prezesem stowarzyszenia – mailowo. Adres mailowy: maja3@xl.wp.pl Potrzebujemy osób do pomocy w różnych dziedzinach i pracach – zarówno do wolontariatu długoterminowego, jak też krótkoterminowego, z doświadczeniem i bez doświadczenia. Jesteśmy w stanie przygotować do pomocy osoby, które np. chciałby pomagać niektórym uczestnikom w drodze do Ośrodka i w drodze powrotnej do domu albo towarzyszyć w ciągu dnia w Ośrodku– w tym wypadku potrzebne są osoby pełnoletnie, w różnym wieku, seniorzy, studenci, inni, najchętniej z przygotowaniem pedagogicznym, psychologicznym, opiekunowie, asystenci osób z niepełnosprawnością. Czasem potrzebujemy chętnych do prac w ogrodzie albo przy wykonywaniu prac porządkowych, niekiedy do prac technicznych, promocyjnych. Mile widziane są osoby posiadające różnego rodzaju talenty, np. artystyczne, kulinarne, inne – jeśli ktoś zechce podzielić się z nami swoim zdolnościami, będziemy bardzo wdzięczni za wszelkie występy, koncerty, pokazy … Czasami potrzebni są informatycy albo osoby lubiące tworzyć strony internetowe. Chciałabym, aby nasi uczestnicy mieli swoje strony internetowe lub byli włączeni w media społecznościowe. Chodzi o wykonanie ale też o opiekę nad taką stroną. Może to jest szansa na tworzenie kręgów wsparcia wokół osób ze znaczną niepełnosprawnością, czyli grupy przyjaciół danej osoby.
Na jakie inne sposoby można wesprzeć Ośrodek?
Będziemy też wdzięczni za wszelką pomoc finansową. Można nas wesprzeć np. darowizną, którą darczyńca może przekazać w formie przelewu na nasze konto bankowe tytułem wspierania działalności statutowej stowarzyszenia. Taką darowiznę podatnik może odliczyć w PIT, ( do 6% dochodu osoba fizyczna i do 10% osoba prawna). Można też przekazać nam 1% należnego podatku ponieważ posiadamy status organizacji pożytku publicznego. To nic nie kosztuje podatnika, który wskazuje w PIT nr KRS wybranej opp.
Nasze dane:
Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób Głęboko Upośledzonych „Maja”
Adres siedziby stowarzyszenia: 02-791 Warszawa, ul. Na Uboczu 4/45
Nr konta bankowego: 93 1020 1169 0000 8102 0065 1265
Nasz nr KRS: 0000141918
Ewa Wiśniewska – pedagog, terapeutka, nauczyciel, trener, z dyplomem z zakresu Zarządzania Instytucjami Samorządowymi i Organizacjami Pozarządowymi oraz specjalizacją z zakresu Organizacji Pomocy Społecznej. Obszarem jej zainteresowań jest poprawa rozwiązań systemowych dla osób z niepełnosprawnością intelektualną i sprzężoną wymagających większego wsparcia. Jedna z założycieli Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Osób Głęboko Upośledzonych „Maja”, a od 1998 roku prezes tegoż Stowarzyszenia. Związana z osobami z niepełnosprawnością rodzinnie, zawodowo i społecznie. W latach 2018- 2019 przewodnicząca Branżowej Komisji Dialogu Społecznego ds. Niepełnosprawności m. st. Warszawy, członek IV kadencji Warszawskiej Rady Pożytku Publicznego, członek założyciel i pierwsza przewodnicząca Dzielnicowej Komisji Dialogu Społecznego. Otrzymała Odznakę Honorową Zasłużonego dla Warszawy, nagrodę POLCUL, zaś Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób Głęboko Upośledzonych „Maja” otrzymało Nagrodę m. st. Warszawy.
