„Pracownicy PAN Muzeum Ziemi chcą zwrócić uwagę Zgromadzenia Ogólnego na sytuację jednostki oraz działania Władz PAN na szkodę PAN Muzeum Ziemi i samej Akademii. W tym dniu będziemy protestować przed wejściem głównym, by wszyscy członkowie Zgromadzenia Ogólnego zauważyli nas i nasz sprzeciw wobec likwidacji i likwidacji przez restrukturyzację PAN Muzeum Ziemi. Chcemy, by zgromadzenie ogólne zajęło stanowisko wobec skandalicznych działań Władz PAN względem PAN Muzeum Ziemi" – napisali muzealnicy.
Jak przypomniało Muzeum Ziemi, latem 2023 roku PAN rozpoczęła "działania w celu likwidacji Muzeum Ziemi – naukowej jednostki pomocniczej PAN. Muzeum Ziemi miało zakończyć swoją działalność z końcem 2023 roku. Aktualnie brak jest formalnej opinii MEiN w sprawie propozycji likwidacji Muzeum Ziemi. Tym samym brak jest również uchwały organu właściwego (tj. Prezydium PAN) o likwidacji Muzeum Ziemi. Pomimo tego, w listopadzie 2023 roku, prezes PAN podjął decyzję o restrukturyzacji jednostki. Prezes PAN podjął decyzję o zwolnieniu 65 proc. załogi w I półroczu 2024 oraz o zawieszeniu działalności Muzeum Ziemi w 2024 roku, zakazując m. in. realizacji wystaw, działalności edukacyjnej czy zawierania umów cywilnoprawnych".
Jeszcze w sierpniu środowisko naukowców i sympatyków muzeum zebrało tysiące podpisów pod petycją w obronie placówki. Podkreślano wówczas, że Muzeum Ziemi od 75 lat jest ważnym punktem na mapie warszawskich muzeów – wypełnia pustkę po muzeum historii naturalnej. "Gromadzi kolekcje i prezentuje zbiory ważne dla polskiego dziedzictwa geologicznego: mineralogiczno-petrograficzne, paleontologiczne, cenne kolekcje bursztynu i innych żywic kopalnych oraz jedną z największych w tej części Europy, państwowych kolekcji meteorytów. W Muzeum Ziemi tworzone są unikatowe kolekcje: sztuki interpretującej zbiory przyrodnicze czy pierwsza w Polsce muzealna Kolekcja Antropocenu" - zaznaczono w petycji.
Autorzy petycji podkreślili, że kolekcje Muzeum Ziemi posiadają bezcenny potencjał i są historycznie związane z Warszawą, a ich przeniesienie do Krakowa będzie oznaczało wyrwanie z kontekstu badawczego. Zaznaczyli, że siedziba Muzeum Ziemi to ważny punkt na mapie Warszawy - biały pałacyk Branickich i willa Pniewskiego przy Alei Na Skarpie, które powinny pozostać dostępne dla publiczności i z taką intencją były przekazywane dla Muzeum Ziemi. "Nieakceptowalną społecznie jest próba likwidacji Muzeum Ziemi, przybierająca formułę wywozu tysięcy okazów muzealnych i zamknięcia ich w magazynach. To działania sprzeczne z nowoczesnym rozumieniem muzealnictwa i zarządzania instytucjami muzealnymi. To również działania niweczące działania Muzeum Ziemi na rzecz budowania edukacji geologicznej w polskim systemie kształcenia" - podkreślono w petycji.
Niedługo potem były już minister kultury Piotr Gliński poinformował o wstępnym porozumieniu między MKiDN i PAN, które zakłada przekształcenie Muzeum Ziemi w oddział Narodowego Muzeum Techniki. Zastrzegał, że formuła dalszego funkcjonowania Muzeum Ziemi wymaga formalnego porozumienia między MKiDN i PAN. Gliński przypomniał, że kilka lat temu MKiDN uratowało Muzeum Techniki i przekształciło je w Narodowe Muzeum Techniki, i że prowadzone są prace w kierunku budowy nowego gmachu Narodowego Muzeum Techniki, wraz z nowo powołanym oddziałem "Historii naturalnej". "(...) W tej chwili Narodowe Muzeum Techniki posiada odpowiednią działkę na błoniach Stadionu Narodowego - mówił. - Przygotowujemy także koncepcję budowy nowego gmachu dla dwóch filarów przyszłego Muzeum – jeden z nich dotyczy techniki i wszystkiego, co jest zgromadzone przede wszystkim w Narodowym Muzeum Techniki, ale także dla filaru drugiego, przyrodniczego". Nastąpiła jednak zmiana rządu i konkretów na razie brak.
Do apelów przyłączyli się warsawianiści, miłośnicy archeologii i bursztynu: „Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników z wielkim niepokojem przyjęło informację o rozpoczętym przez Polską Akademię Nauk procesie likwidacji Muzeum Ziemi w Warszawie i planowanym przeniesieniu jego zbiorów. Muzeum Ziemi od 75 lat jest ważnym punktem na mapie warszawskich muzeów – pełni funkcję nieistniejącego muzeum historii naturalnej. W tym roku PAN Muzeum Ziemi obchodzi 75-lecie istnienia. Powstało w 1948 roku, a częścią Polskiej Akademii Nauk zostało pod koniec lat 50. XX wieku. Część muzealnych kolekcji powstała już przed II wojną światową w ramach działalności Towarzystwa Muzeum Ziemi. Zbiory PAN Muzeum Ziemi to ponad 170 tys. okazów inwentarzowych, a także kolekcje poza inwentarzem, pomocnicze i edukacyjne. Szczególne miejsce z perspektywy naszej organizacja ma jedna z najcenniejszych kolekcji naszego narodowego dobra jakim jest bursztyn.”- tak brzmi apel podpisany przez prezesa MSB Ryszarda Ulińskiego.
W 1932 r. powołano w Warszawie Towarzystwo Muzeum Ziemi, którego celem było utworzenie Muzeum Ziemi. Jednocześnie Towarzystwo gromadziło zbiory, prowadziło prace badawcze oraz wydawało pisma naukowe. Jednak samo muzeum powstało dopiero w 1948 r., a stałą, obecną siedzibę otrzymało ono w 1950 r., w której w 1951 r. została otwarta pierwsza stała ekspozycja.
Zbiory Muzeum Ziemi liczyły w 2023 roku ok. 172 tys. obiektów, pochodzących z obszaru Polski i różnych regionów świata. Są wśród nich wartościowe kolekcje minerałów i skał, kamieni ozdobnych oraz meteorytów, zasobne zbiory skamieniałości roślin i zwierząt.
Zbiory Biblioteki Muzeum Ziemi, liczą ponad 54 tys. pozycji i są jednym z większych w Polsce zasobów piśmiennictwa z zakresu nauk o Ziemi.
Fot. wikipedia
