Niezależnie od kwestii pandemii, miasto niezmiennie działa, by poprawiać jakość życia warszawiaków. Największe wyzwania, z którymi trzeba się zmierzyć, to likwidacja przestarzałych pieców i kotłów (czyli tzw. „kopciuchów) na terenie miasta oraz przygotowanie Warszawy na zmianę klimatu i związane z nią negatywne zjawiska.
Rozbudowa monitoringu jakości powietrza
Jednym z priorytetowych działań jest rozbudowa warszawskiego systemu monitoringu jakości powietrza. Miniony rok zakończył się realizacją dwóch z trzech głównych elementów nowego systemu. W sierpniu przy ulicy Grochowskiej (na wysokości ulicy Kickiego) stanęła nowa referencyjna stacja monitoringu jakości powietrza. Z kolei w grudniu nowa stacja pojawiła się przy al. Solidarności, w pobliżu placu Bankowego. Obie mają charakter komunikacyjny, czyli monitorują jakość powietrza przy głównych korytarzach transportowych. Dotychczas w Warszawie funkcjonowała tylko jedna taka stacja – przy al. Niepodległości. Nowe zostały wybudowane w standardzie stacji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) i wesprą system Państwowego Monitoringu Środowiska.
Ostatnim, kluczowym elementem nowego systemu monitoringu będzie sieć 170 czujników jakości powietrza, które zostaną zainstalowane w Warszawie i na terenie gmin ościennych. System zostanie dopełniony nową stroną internetową i aplikacją mobilną, przy pomocy których mieszkańcy będą mogli sprawdzić aktualną jakość powietrza. Przetarg na to zamówienie zostanie ogłoszony w najbliższym czasie.
1440 dotacji na likwidację kopciuchów
Ograniczenia związane z epidemią sprawiły, że miasto musiało całkowicie zmienić formę obsługi wnioskodawców. Dzięki tej zmianie już od marca można było wnioskować o dofinansowanie na likwidację kopciucha i instalację OZE (odnawialne źródła energii) zdalnie – mailowo, telefonicznie lub wysyłając wniosek tradycyjną pocztą. Łączna kwota dotacji przyznanych w 2020 r. wyniosła 25 253 665,37 zł, z czego:
- na likwidację kopciuchów przyznano 15 089 287,36 zł na 532 inwestycje (w skład jednej inwestycji wchodzi likwidacja kopciucha, ale też instalacja nowego źródła ogrzewania, a czasami również instalacja OZE),
- na instalację OZE przyznano 10 164 378,01 zł na 908 inwestycji.
W 2020 r. zlikwidowano też 186 przestarzałych pieców i kotłów w lokalach komunalnych.
Inwentaryzacja źródeł ogrzewania
W 2020 r. stołeczny ratusz zawarł porozumienie z Krajową Izbą Kominiarzy (KIK) o współpracy przy inwentaryzacji bezklasowych pieców i kotłów grzewczych. W sierpniu kominiarze rozpoczęli wizyty w nieruchomościach niepodłączonych do sieci ciepłowniczej i gazowej na Targówku. Podczas odwiedzin u mieszkańców zbierali dane o źródłach ogrzewania w lokalach, mówili o wpływie zanieczyszczeń powietrza na zdrowie mieszkańców, zachęcali warszawiaków do skorzystania z miejskiego programu dotacji do likwidacji tzw. „kopciuchów”, a także przypominali, jak ważna jest bezpieczna eksploatacja przewodów kominowych i wentylacyjnych.
Inwentaryzacja źródeł ogrzewania we współpracy z kominiarzami miała charakter pilotażowy. Dalsze działania inwentaryzacyjne będą prowadzone w 2021 r.
Warszawski Panel Klimatyczny
Listopad upłynął pod znakiem pierwszego w historii Warszawy panelu obywatelskiego. Był on poświęcony tematowi efektywności energetycznej i zwiększeniu udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym miasta. 90 panelistów zostało wyłonionych losowo spośród wszystkich gospodarstw domowych w mieście.
Spośród 93 rekomendacji dopuszczonych do głosowania 49 uzyskało poparcie co najmniej 80 proc. panelistów. Prezydent Rafał Trzaskowski zobowiązał się do ich wdrożenia przez miasto. 4 lutego br. przedstawiona została mapa drogowa do realizacji tego celu. Więcej informacji o wynikach można znaleźć na stronie Warszawskiego Panelu Klimatycznego.
Zielona Wizja Warszawy
W grudniu rozpoczęto realizację projektu Zielonej Wizji Warszawy. Jego celem jest opracowanie strategii zrównoważonego rozwoju miasta. Z projektem związane jest również dobrowolne zobowiązanie Warszawy do redukcji gazów cieplarnianych o 40 proc. do 2030 oraz do osiągnięcia neutralności klimatycznej maksymalnie do 2050 roku.
W ciągu 12 miesięcy ratusz przygotuje długoterminową strategię zrównoważonego rozwoju miasta wraz z opracowaniem jej krótkoterminowych celów. Przeanalizowane zostaną różne obszary funkcjonowania miasta, takie jak źródła energii i ciepłownictwo, gospodarka odpadami, termomodernizacja, adaptacja do zmiany klimatu, oświetlenie uliczne, a także transport. W ramach części klimatycznej projektu miasto zaplanuje drogę do osiągnięcia celu redukcyjnego – podstawą do działania w tym obszarze jest trwająca właśnie kompleksowa inwentaryzacja źródeł emisji gazów cieplarnianych W Warszawie.
Efektem prac będzie zestaw szytych na miarę rekomendacji i propozycji inwestycyjnych. Integralną częścią projektu jest też plan ich wdrażania oraz szacowane koszty na poziomie inwestycyjnym i operacyjnym wraz ze wskazaniem potencjalnych źródeł finansowania oraz sposobów ich realizacji.
