Serwis korzysta z plików cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę, że będą one umieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo zmienić ustawienia dotyczące plików cookies w swojej przeglądarce.

Dowiedz się więcej o ciasteczkach cookie klikając tutaj

Centrum Weterana zaprasza

24-05-2023 21:22 | Autor: Piotr Celej
Prawie 90 misji – to zaangażowanie Polski w światowy pokój po II wojnie światowej. Polscy policjanci, żandarmi, strażnicy graniczni oraz żołnierze odwiedzili prawie wszystkie kontynenty. Ich działalność upamiętnia Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa. Znajduje się ono na samym początku Mokotowa.

Centrum Weterana zajmuje budynek dawnych koszar carskich przy ulicy Puławskiej 6 A, na samym początku historycznego Mokotowa, niedaleko ul. Rakowieckiej. Instytucja jest miejscem, gdzie weterani oraz rodziny żołnierzy i pracowników wojska poległych lub zmarłych podczas misji otrzymują porady i pomoc dotyczącą zagadnień prawnych i psychologicznych. Ośrodek ma za zadanie także środowisko weteranów wokół wspólnych przedsięwzięć jak np. igrzyska weteranów poszkodowanych – Invictus Games.

100 tysięcy polskich „misjonarzy”

Centrum ma także edukować i popularyzować wiedzę o dorobku i znaczeniu udziału polskich żołnierzy w operacjach zagranicznych. Placówka gromadzi także dokumentacje i pamiątkę po kontyngentach zagranicznych. Od lat 50. XX wieku w misjach zagranicznych służyło łącznie ok. 100 tys. Polaków, w przeważającej większości żołnierzy. Status weterana poszkodowanego ma około 800 osób.

Pierwszą – wzmiankowaną przez centrum – misją jest Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych w Korei, a ostatnie – prowadzone na Morzu Śródziemnym (np. EUNAVFOR MED Irini), wciąż trwają. Centrum jest też miejscem upamiętnienia poległych na misjach. Obok budynku stoi pomnik poległych, autorstwa prof. Macieja Aleksandrowicza. Za obeliskiem znajduje się też ściana pamięci. Na tle orłów czterech rodzajów sił zbrojnych umieszczono na niej mosiężne tabliczki, na których wyryto imiona, nazwiska, stopnie i daty śmierci ponad 120 żołnierzy, którzy polegli lub zmarli w miejscach wykonywania zadań poza granicami kraju. Dyrektorem Centrum Weterana jest major dr Katarzyna Rzadkowska.

Karty z Saddamem i krzyże

Istotną płaszczyzną działania Centrum Weterana są również działania edukacyjno-promocyjne oraz popularyzatorskie. Poprzez różne formy działalności pracownicy upowszechniają wśród społeczeństwa dorobek i znaczenie udziału żołnierzy Wojska Polskiego w misjach i operacjach wojskowych poza granicami państwa. Temu mają służyć prelekcje, publikacja, a nade wszystko Sala Tradycji, która często nazywana przez odwiedzających jest „muzeum polskich misji.”

Mimo niewielkich rozmiarów sala jest wypełniona eksponatami po sam sufit. I to dosłownie, bowiem to właśnie na suficie znajduje się mapa świata z zaznaczeniem polskich misji zagranicznych. Znajdziemy tu kilka kompletów umundurowania polskich żołnierzy, biorących udział w misjach za granicami państwa oraz oficjalne, a także osobiste odznaczenia i pamiątki. Jednym z najstarszych eksponatów jest naramiennik wykorzystywany do identyfikacji członków delegacji międzynarodowych biorących udział w działaniach na półwyspie koreańskim prowadzanych na rzecz budowania pokoju w ramach Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych. Jest to najdłużej trwająca misja zagraniczna z udziałem polskich żołnierzy. W tym roku przypada siedemdziesiąta rocznica rozpoczęcia jej działalności.

Niezwykłe wrażenie robią np. krzyże wykonane z odłamków pocisków czy karty z najgroźniejszymi przywódcami reżimu Saddama Hussajna, które miały pomóc lokalnej ludności w denuncjacji członków dawnych elit. Wiele pamiątek odsłania nieznane szerokiej publice zdarzenia historyczne, jak np. misje w Indochinach oraz na Czarnym Lądzie w latach 60. i 70. XX wieku. Oprócz przedmiotów w Sali Tradycji są także eksponowane zdjęcia z przeprowadzonych przez Polskę zagranicznych operacji. Pozwala to lepiej zrozumieć zadania, ale i warunki służby polskich żołnierzy wykonujących zadania w różnych, często bardzo egzotycznych, regionach świata.

Ciekawostką są też pamiątki, które pozwolą poznać m. in. historię wizyt u żołnierzy polskich Marcina Gortata, wybitnego polskiego koszykarza NBA. Sportowiec bardzo chciał odwiedzić i wesprzeć polskich żołnierzy. Podczas jednej z wizyt Gortat spędził 3 dni z żołnierzami w Afganistanie. Pierwszym przystankiem koszykarza była baza wojskowa Bagram. Wziął tam udział w towarzyskich meczach Polska-Stany Zjednoczone. W Bagram wygrali Polacy, zaś w rewanżowym meczu rozegranym w kolejnej bazie w Ghazni – górą byli Amerykanie. O afgańskiej wizycie Gortata przypomina jego but, który przekazał do zbiorów Sali Tradycji.

Podobnych pamiątek znajdziemy w sali całe mnóstwo, a co istotne – wstęp jest wolny. Grupy zorganizowane powyżej 8 osób, proszone są o uprzedni kontakt z Kierownikiem Zespołu Edukacji i Tradycji tel. 261-842-073.

Wróć