Serwis korzysta z plików cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę, że będą one umieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo zmienić ustawienia dotyczące plików cookies w swojej przeglądarce.

Dowiedz się więcej o ciasteczkach cookie klikając tutaj

Blaski i cienie Warszawy w 2019 r. w świetle statystyki

11-03-2020 23:07 | Autor: Prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski
Ostatni numer „Przeglądu Statystycznego” (03/2019), opracowanego przez Urząd Statystyczny w Warszawie w listopadzie 2019 r. pod kierunkiem Tomasza Zegara, pozwala na wiele interpretacji na temat kondycji społecznej naszego miasta

Cieszyć nas powinna dobra koniunktura na warszawskim rynku pracy. Produkcja sprzedana warszawskiego przemysłu w stosunku do roku 2018 wzrosła o 4,1 %, wynosząc na jednego zatrudnionego 530,6 tys. złotych. Największy przyrost sprzedaży artykułów przemysłowych wystąpił w dziale komputerów i wyrobów elektronicznych (63,8 %), odzieży (39,0 %) oraz artykułów spożywczych (11,1% ). Mimo tego wzrostu przeciętne zatrudnienie w przemyśle warszawskim w I- III kwartale 2019 r .było o 2,4 % niższe niż w 2018 r., chociaż przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w tym dziale gospodarki warszawskiej wzrosło o 5,7 % .

Zatrudnienie w budownictwie zmniejszyło się o 1,1 %, w handlu hurtowym i detalicznym pojazdami samochodowym o 1,5 %. Są to pierwsze symptomy wpływu spowolnienia koniunktury w Unii Europejskiej na gospodarkę warszawską. Zatrudnienie w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej zmniejszyło się o 4, 9 %. Stan ten nie uwzględnia sytuacji, będącej rezultatem awarii wodociągów warszawskich.

Głęboki kryzys we współczesnej Warszawie przeżywa budownictwo komunalne (12 mieszkań) i zakładowe (18 mieszkań). Produkcja sprzedana w budownictwie wzrosła w 2029 r. w stosunku do 2018 r. o 11,3 %, wynosząc na jednego zatrudnionego 738,9 tys złotych. Warszawiacy wolą lokować swoje oszczędności w budownictwie mieszkaniowym z przeznaczeniem na wynajem niż inwestować w pozostałe dziedziny gospodarki narodowej. Jest to problem w skali krajowej – niechęć przedstawicieli prywatnego kapitału do lokowania swych oszczędności w kluczowych pod względem znaczenia inwestycjach służących służbie zdrowia, ekologicznej energetyce, czy innym nowoczesnym, pod względem technologicznym, gałęziach polskiego przemysłu.

Mobilizacja środków państwa, samorządu i kapitałów prywatnych na te kosztowne inwestycje wymaga poważnego przygotowania, efektywnego wykorzystania czasu roboczego, odejścia od popularnych długich urlopów towarzyszącym świętom państwowy i religijnym, kiedy przez wiele dni zakłady produkcyjne i usługowe pracują na „pół gwizdka”.

Kokieteria wyborcza upowszechniła hasło „nam się należy”, a problemy etosu pracy rodaków, ich powinności i odpowiedzialności za przyszłość gospodarczo społeczną Polski, za przyszłość ich dzieci i wnuków zostały potraktowane marginesowo. Warto więc zwrócić uwagę na bohaterów polskiego etosu pracy , polskich osiągnięć cywilizacyjnych, którzy z niepokojem analizowali rosnący dystans Polski wobec krajów zachodnioeuropejskich w dziedzinie stopnia uprzemysłowienia, poziomu technologicznego, nasycenia nowoczesnymi usługami społecznymi, a także wydajności pracy.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON wzrosła w Warszawie w ostatnim roku z 433823 do 451942, a więc o 4,0 %. Największy przyrost odnotowano w dziale wytwarzania, zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną (8,7 %) oraz w dziale informacji i komunikacji (7,2 %) i edukacji .

Wszystkie warszawskie sekcje gospodarki narodowej w pierwszym półroczu 2019 wykazały wzrost rentowności z wyjątkiem budownictwa Największy wzrost rentowności wykazały podmioty gospodarcze zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej i gazowej, dostawami wody i ,gospodarowaniem ściekami i odpadami oraz obsługą rynku nieruchomości..

Warszawa – na tle pozostałych miast wojewódzkich – ma obecnie bardzo niską stopę bezrobocia (1,4.). W takich miastach jak Białystok wynosi ona 5,9; Łódź , Kielce, Lublin 4,9, , Rzeszów 4,8., Toruń 4,0. Mniejszą od Warszawy stopę bezrobocia mają Katowice (1,O) i Poznań (1,1). Zjawiskiem niepokojącym w Warszawie jest bardzo wysoki odsetek wśród bezrobotnych osób z wyższym wykształceniem – 34,2 oraz z wykształceniem policealnym i średnio zawodowym 20,4 . Wyprodukowaliśmy, przede wszystkim w wyższych szkołach prywatnych, nadmiar humanistów, a potrzeby społeczne sygnalizują deficyt inżynierów i lekarzy, których znaczna część po ukończeniu w Polsce drogich studiów opuszcza kraj i szuka wyższych zarobków w Europie Zachodniej. Odpłatność tych studiów, od wielu lat postulowana, przypomina o bezradności Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki w sytuacji, kiedy coraz większy odsetek szpitali zamyka część swoich usług ze względu na brak lekarzy i pielęgniarek.

Najbardziej dyskusyjnym działem warszawskiej statystyki jest dział poświęcony cenom detalicznym, a więc rozmiarowi współczesnej inflacji. Autorzy nie podają wskaźnika inflacji w skali ogólnej, natomiast pokazują niepokojące zjawisko związane z rocznymi podwyżkami wielu towarów i usług . Gdy rok 2018 przyjmiemy za 100, wskaźnik 1 kg ziemniaków osiągnął 214,7, kg cebuli 147,2, cukru białego kryształu 134,0, mięsa wieprzowego bez kości 131,5, jabłek 117,6, szynki wieprzowej gotowanej 113,2, mąki pszennej 112,1, oleju rzepakowego 107,4. A więc ceny podstawowych artykułów spożywczych w trakcie 2019 roku poważnie wzrosły. Wizyta u lekarza specjalisty wzrosła do 111,3 zł, przejazd taksówką osobową do 112,2. Bilety do kina w sobotę wzrosły do 105,6. Znaczny odsetek podwyżek płac i świadczeń socjalnych pochłonęła w 2019 r . inflacja, bardzo dyskusyjnie traktowana przez warszawską statystykę.

Kiedy mowa o płacach, a konkretnie o przeciętnym wynagrodzeniu brutto, to warszawiacy w tej dziedzinie wiodą prym, dysponując przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem brutto w wysokości 6422, 21 zł. Dalsze miejsca zajmują: Gdańsk (6224,34 zł ), Katowice (6026,88 zł. ), Kraków (5739,72 zł. ), Poznań (5658,13 zł) i Wrocław (5573,41 zł ). W takich miastach, jak Białystok, Kielce, Zielona Góra – rzeciętne wynagrodzenie brutto nieznacznie przekracza 4100 zł.

W samej Warszawie w 2019 roku wzrosły poważnie odchylenia w miesięcznym wynagrodzeniu brutto w poszczególnych sektorach przedsiębiorstw. Wynagrodzenie w informacji i komunikacji o ponad 50% było wyższe od wynagrodzeń przeciętnych, w działalności naukowej i technicznej o 40 %, w obsłudze rynku nieruchomość o 12 %. Na dnie miesięcznych wynagrodzeń znajduje się administracja warszawska (35 % poniżej przeciętnych), a następnie zakwaterowanie i gastronomia, transport i gospodarka magazynowa, no i działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją. W samym przemyśle warszawskim wynagrodzenia są o kilka procent niższe od przeciętnych. Wspomniane dysproporcje w wynagrodzeniach zapowiadają nowe napięcia socjalne.

Największy niepokój obywatelski w Warszawie winna budzić, moim zdaniem, jej sytuacja demograficzna.Za kilka lat ludność w wieku nieprodukcyjnym zrówna się w Warszawie z ludnością w wieku produkcyjnym, Najszybciej to zrównanie może wystąpić na Mokotowie Bielanach, Bemowie, Ursynowie, Żoliborzu, Targówku i Pradze Południu. Już dzisiaj w dzielnicach tych na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada od 80 do 75 osób w wieku nieprodukcyjnym. Lepsza sytuacja występuje w Białołęce, Pradze Północ, Rembertowie , Wesołej i we Włochach.

Jakie są źródła tego stanu rzeczy”?. Przede wszystkim polskie przepisy emerytalne, które do grupy osób nieprodukcyjnych zaliczają tysiące osób o dużej sprawności produkcyjnej, w tym znaczny odsetek kobiet. Przepisy te nie uwzględniają doświadczeń i prawodawstwa emerytalnego wielu bogatych krajów europejskich.. Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagranicznym jest bardzo skromne, wynosząc w I półroczu 2019 r. – jeśli chodzi o migrację zagraniczną – tylko 605, a ogółem 4887 osób. Nie wpływa to w sposób istotny na poprawę sytuacji. Statystyka warszawska ostatnich lat nie obejmuje napływu cudzoziemców, bez obywatelstwa polskiego, szczególnie Ukraińc, do warszawskiego rynku pracy.

Szczególny niepokój obywatelski winien wywoływać niski wskaźnik przyrostu naturalnego, wynoszący w 2019 r. O,52 na 1000 ludności . Nie pomogły ostatnie państwowe zachęty do podniesienia rozrodczości w rodzinach warszawskich. Ujemny przyrost naturalny występuje w bogatszych dzielnicach Warszawy: Śródmieściu, Mokotowie. Jest także ujemny na Bielanach, Ochocie. Pradze Północ i Południe oraz Woli. Najwyższy przyrost naturalny występuje w Wilanowie (1477) i Białołęce. Warszawa, mając deficyt mężczyzn w wieku produkcyjnym, przy olbrzymiej przewadze kobiet, wykazuje niski wskaźnik małżeństw (3, 91) zawartych w majestacie prawa, wysoki wskaźnik, nie ujęty statystycznie, tzw. małżeństw koleżeńskich, w których sprawy posiadania dzieci nie zawsze mają priorytetowy charakter i niski wskaźnik urodzeń żywych (11,53).

Czy zmiany klimatyczne wpływają na kondycję ekonomiczno-społeczną współczesnej Warszawy? Tych zmian, moim zdaniem, nie można lekceważyć. Średnia temperatura w stopniach Celsjusza w latach 2017- 2019 sukcesywnie wzrastała z 9,4 do 12,2, opady w mm zmniejszyły się w tym czasie z 706 do 323, a zachmurzenie w oktanatach z 5. 6 do 4,9 . Wzrosło także usłonecznienie w h z 1352 do 1432. Panująca dwuletnia susza wpłynęła w sposób istotny na obniżenie zbiorów jarzyn i owoców, pogorszyła ich jakość i pogłębiła deficyt wody w wielu studniach warszawskich, obniżając radykalnie żeglowność Wisły. Opanowanie deficytu wody to wielkie i kosztowne zadnie dla naszej gospodarki narodowej, w tym gospodarki stołecznej. Przy poprawie standardów życia, wzroście konsumpcji artykułów spożywczych, nastąpił poważny wzrost konsumpcji alkoholu.

Komenda Główna Policji Państwowej odnotowała w okresie trzech kwartałów 2019 r. 37,3 tys. przestępstw, w tym 71,9 % stanowiły przestępstwa kryminalne, a 21,6 tys. przestępstwa gospodarcze. Łącznie z przestępstwami drogowymi było ich znacznie więcej niż w roku 2018. Wykrywalność sprawców przestępstw o charakterze kryminalnym jest skromna, wynosi 46,3 %.. Jeśli chodzi o przestępstwa drogowe – 96, 3 %

Ze smutkiem stwierdzam, że zarówno w mediach rządowych, jak i też opozycyjnych, kluczowe problemy kondycji społecznej miasta stołecznego rzadko są poruszane.. Wymagają one od dziennikarzy gruntownych analiz danych zawartych w dokumentacji statystycznej miasta stołecznego Warszawy, która, niestety, nie potrafi odpowiedzieć na wiele pytań, np.: jaki jest stan zdrowotny ludności Warszawy, jaki jest udział cudzoziemców, bez obywatelstwa polskiego, na warszawskim rynku pracy; w jakim stopniu Warszawa wykorzystuje dotacje unijne; jakie są skutki i koszty społeczne rosnącej konsumpcji alkoholu przez mieszkańców stolicy.

Wróć